Арман Қуанышбаевтың ұағыздағаны сәләфизм мен араб құндылықтары ма?
Сұрақ:
Әс-сәләм уә ъаләйкум, құрметті сайт әкімшілігі ұжымы!
Жақында www.qazaquni.kz сайтында бір мақаланы оқыған едім, онда автор ҚМДБ мен кейбір уағызшыларды сәләфизм ағымының діни көзқарастары мен араб құндылықтарын насихаттап жүр деп айыптап жазған. Әсіресе, кінәні көбіне Арман Қуанышбаевтан көріп отыр. Бұл мақаланың авторы ҚМДБ уағызшылары қазақ халқының әдет-ғұрыптарын теріске шығарып, жасырын түрде араб құндылықтары мен дәстүрін насихаттауда деп пайымдайды. Бұған қоса, ҚМДБ уағызшылары айтып жүрген Ислам құндылықтары қазақ халқы үшін жат болған және қазір де жат болып табылады деп ұйғаруда:
«Себебі, ҚМДБ уағызшылары тарапынан жүргізіліп жатқан уағыздар араб дәстүршілдігін ғана негізге алып, араб дәстүршілдігі шеңберіне сыймайтын қазақтың дәстүрлі діни таным негіздері Исламға жат элементтер ретінде көрсетіліп, халық санасында оларға қарсы теріс көзқарас қалыптастырылуда».
Мақалада А.Смановтың да аты аталғанымен, барлық жала Арман Қуанышбаевқа тағылып отыр, әрі сөзге дәлел болуға оның бірнеше видеоуағыздары да мысал ретінде келтірілген. Осылайша автор арабтарға тән Шариғат қазақтар үшін жат болған және біздің ата-бабаларымыздың білімі тек тариқатқа негізделіп алынған деген пікірде:
«Өйткені, қазақ халқының дәстүрлі діни танымы осы тариқат жолы шеңберінде қалыптасып, өзінің рухани-мәдени мұрасын осы негізде қалыптастырып, біздерге мұра еткен»,
себебі Шариғат – тек белгілі бір қоғам үшін қоғамдық қатынастарды реттеуге үндейтін заңдар жиынтығы болып табылады:
«Шариғат сөзін қазақ тіліне тікелей аударатын болсақ, «заң» деген мағынаға саяды. Толығырақ айтар болсақ, шариғат діннің белгілі бір қоғам үшін белгілеп берген заңдылықтар жүйесі. Осы жүйе қоғамның діни танымы негіздерінде, қоғамдық қатынастарды реттеу жолдарында, рухани, мәдени болмысының шеңберінде айқындап береді. Бұл негізінен араб дәстүршілдігіне тән екендігін ескерткеніміз жөн. Себебі, араб қоғамында дін мен шариғат арасы ажыратылмаған. Сонымен бірге, иман мен амал да бір деп есептелінеді. Біртұтас қарастырылады».
Бұдан бөлек, автордың айтуынша, әрдайым бір ғана дін болған, ол – Таухид, ал шариғат әрқашан әр түрлі болған дейді, егер қандай да бір ел Исламды қабылдаған болса, Исламға дейінгі ұстанып келген барлық әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрінен бас тартпауы керек, осылайша Алла Тағала әр халықтың тұрған жеріне және табиғи ерекшеліктеріне сай, өздеріне лайықты шариғатты берген. Ал мұндай "шариғаттан" бас тарту Аллаға мойынсұнбау болып саналады:
«Демек, Исламда жаңа дінді қабылдаған халықтың бұрынғы дінінен қалған әдет-ғұрып, салт-дәстүрлерінен толығымен бас тартуының қажеті жоқ. Әр халықтың тұрған жеріне, табиғат ерекшеліктеріне орай Жаратушы әрбір халықтың өзіне ылайықты шариғатын қалыптастырады. Тілін, әдет-ғұрып, салт-дәстүрін берді. Бұлардың барлығы әр халыққа Жаратушының Өзі өлшеп-пішіп берген нығметтері болатын. Ол нығметтерден бас тарту Алланың әміріне қарсы шығу болар еді».
ҚМДБ және Арман Қуанышбаевқа артып отырған жала және тариқат пен қазақ халқындағы Шариғаттың рөлі жайында жазған автордың мақаласындағы барлық жағдаяттарға қатысты сіздің пікіріңізді білгім келеді.
Жауап:
Уә ъаләйкум әс-сәләм уә рахматуЛлаһи уә бәрәкәтуһ!
1. Арман Қуанышбаев Әһлі сүннет уәл жамағатында және ханафи мәзһабын ұстанады. Оның ешқандай уағызында сәләфизмді насихаттағанын естіген емеспіз. Керісінше, Арман Қуанышбаевтың айтып жүргені ақида, фиқһ және тасаууфтың классикалық сүннет мектбіне сай келеді. Бұған қоса, Арман Қуанышбаев сәләфиттердің жалғандығын айтып, көптеген мұсылмандарды адасушылық пен жат ағымдардың құрбаны болмауына барын салып қорғауда.
2. Ислам діні құндылықтарды арабша және қазақша деп бөлмейді, бірақ ислами және ислами емес деп қарастырады. Ислами құндылықтар біреудің ұлтына қарамастан барлық мұсылмандарға ортақ болып табылады. Сол себепті, егер өзінің дінін жақсы үйреніп, ұстанатын болса, мұсылман қазақтар үшін ислами құндылықтар ешқалай да жат болмайды. Олар тек мұсылман еместерге жат көрінеді.
Алайда қазақтардың салты арабтардікінен немесе басқа елдердің салт-дәстүрінен өзгеше болуы мүмкін, егер бұл ғұрыптар Шариғатқа қайшы болмаса, оның ешқандай әбестігі жоқ. Осылыйша біздің салт-дәстүрлеріміз бен мәдениетіміз бізді әр түрлі қылады әрі бір-бірімізге қызықты етеді, ал дініміз болса біздің баршамызды біріктіреді.
3. Шариғат мұсылман қазақтар үшін жат болмайды, себебі Шариғат – Алланың бұйрығы, ал мұсылман болса Аллаға иман еткен және Оған мойынсұнған адам. Адам Шариғатты мойындамаса, оны мұсылман деп айта алмаймыз. Адам тек надандығына бола ақтала алады, алайда ақталу тек айқын дәлелдердің оған жетпегенінше ғана мүмкін.
4. Тариқат Шариғаттан тыс болуы мүмкін емес, себебі Шариғатты теріске шығару – Алланың адамдарға міндеттеген нәрсесінен бас тарту деген сөз. Кімде-кім Шариғаттан бас тартса, оны ешқандай да тариқат сақтай алмайды. Тариқатты Бірқұдайшылдық деген ғимараттың екінші қабатымен теңесек болады, ал бірінші қабаты ол – Шариғат. Егер ғимараттың бірінші қабаты болмаса, екінші қабаты да болмайды.
Біздің жерімізде және бүкіл Орта Азияның аймығанда Исламның таралуында расымен де сопылық тариқат жолы мен оны ұстанушылардың (дервиши, мүридтер, брадарлар) рөлі зор. Бірақ тек Құран мен Сүннетке, яғни Шариғатқа сай болғандары ғана дұрыс тариқат жолы болып есептелінеді. Аллаға шүкір, Мәуәраннахр аймағындағы көптеген тариқаттар дұрыс болған, бұған дәлел ретінде олардың ханафи мәзһабы мен матуридилік ақиданы ұстануы мен таратуын айтамыз.
Шариғат пен тариқат бір-біріне байланысты емес деп есептейтін адамдардың өздері кінәлап отырғандарға қарағанда сәләфизмге жақынырақ, себебі сәләфизм ағымындағылар сопылықтың Шариғатқа ұйқастығын және бұған кез-келген мүмкіншілікті жоққа шығарады.
5. Шынайы дін әрдайым жалғыз болған және ол тек бір ғана сенім негізінен (ақида) тұрады, бірақ әр түрлі Пайғамбарлар (баршасына Алланың сәлемі жаусын) арқылы әрқалай Шариғат түсіп отырған деп автордың айтқаны рас. Алайда, жер бетіне соңғы Пайғамбар – Мұхаммед (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) келгенде, ол барлық адам үшін соңғы Шариғатты әкелген. Яғни бұл дегеніміз – алдыңғы болған барша Шариғаттар алынып тасталған, ал бұдан кейін жаңасы болуы мүмкін емес.
Сондықтан барша мұсылмандар Мұхаммед Пайғамбар (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) әкелген Шариғатты ұстанулары керек. Шариғатты орнатуда қарама-қайшылықтар тек сүнниттік мәзһабтар арасында ғана болуы мүмкін, себебі олардың әрқайсысы арабтарға ғана емес, баршамызға ортақ Құран мен Сүннетке сай дәлелдерге сүйенеді.
6. Егер қандай да бір ұлт Исламды қабылдаған болса, Исламға қайшы емес салт-дәстүрлерінен бас тартуға міндетті емес, тіпті ол ғұрыптарды Исламға дейін де ұстанып келсе де. Ислам діні тек Исламға қарсы келетін салттарды ғана алып тастайды немесе өзгертіп отырады. Ал діни рәсімдерге келер болсақ, оларды жасауда аса байыппен, сақтықпен қарау керек. Құлшылық рәсімдерінің негізі – анық дәлелмен бекітілмеген нәрсеге тыйым салу, ал дүнияуи істердің негізі болса тыйым салынбаған нәрсенің барлығына рұқсат ету болып табылады. Барлық күдікті діни жораларға байланысты Әһлі сүннет уәл жамағатының сенімді ғұламаларынан кеңес алу керек.
Сөзімізді қорытындылай келе айтарымыз:
Арман Қуанышбаевқа артылып отырған жаланың ешқандай негізі жоқ, ойдан шығарылған және ол жайында біз білетін ақпаратқа сәйкес келмейді.
Шариғат пен тариқат тақырыбындағы пайымдаулар мен тұжырымдар көптеген тұстарда қате және олар тек күдікті, сенімсіз деректерге сүйеніп айтылған я болмаса адамның жеке қиялы мен адасушылығымен жазылған. Мақаланың авторлары өздері білмейтін нәрселерді ілім иелерінен сұрауы керек және білімі жоқ тақырыпта бір нәрсе айтпаулары тиіс.
Ал дұрысын Алла біледі.
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.
Толығырақ
 Предыдущий |
Следующий |
| Юсуф Дербишир: «Пайғамбардың (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) өмірбаянын оқып, Исламды қабылдадым» | Мадхалиттер, суруриттер, тəкфириттер дегендер кімдер өзі? |
Оқырмандардың пікірі (5)
Кіру
Аман Жакселеков
2 қаң. 2016
6
Я хотел бы внести некоторую поправку. Называть всё своими именами. Те, кто называет себя "салафитами", т.е. следующими пути первых праведных мусульман, на самом деле всего лишь одни из разновидностей "хариджитов". Хариджи́ты (от араб. خوارج — выступившие, покинувшие) — первая в истории ислама религиозно-политическая группировка, обособившаяся от основной части мусульман. Возникла в период смуты между мусульманами. Первыми хариджитами стали 12 тысяч воинов из армии Али, которые взбунтовались после заключения перемирия с Муавией ибн Абу Суфьяном. Они ушли в Басру и основали там свою военную базу, откуда совершали налёты на верные халифу города. Практиковали политические убийства своих противников (в 661 году ими был убит халиф Али, ранен Муавия) и мятежи как способ достижения своих целей. Хариджиты признавали законными только двух первых халифов — Абу Бакра и Умара ибн аль-Хаттаба, не признавая Усмана ибн Аффана, Али и всех остальных (Омейядов, Аббасидов и др.). Идеология хариджитов, как мы упомянули выше, стоит на тезисе «Ля тахкима илля лиллях» (Судить вправе только Аллах), что отвергает идею о любых попытках цивилизованного решения политических или религиозных проблем. Основным средством доказательства своей правоты хариджиты считают вооруженную борьбу и физическое устранение оппонентов. Результатом такого их подхода к решению политических вопросов стало убийство Али фанатиками-хариджитами. В целом являясь суннитами, хариджиты более строго относились к и религиозному и личному поведению мусульман. Например, хариджиты, в отличие от приверженцев ортодоксального Ислама, утверждали, что Ислама без деяний не существует, и любой, оставивший молитву, пост или закят считается неверным и подлежит соответствующему наказанию.Основным пунктом их идеологии являлось утверждение что халиф должен был выбираться среди достойнейших кандидатов, однако его власть должна была быть ограничена. Так, халиф имел право только на исполнительную власть. Судебная и законодательная власть, по мнению хариджитов, должна была принадлежать совету (Шура).Хариджиты уравняли в своей идеологии большие и малые грехи, убивая любого согрешившего, чей проступок будет доказан, приравнивая совершение греха к вероотступничеству.Хариджиты отличались своим особым рвением к выполнению религиозных предписаний, вели аскетическую жизнь. Отрицали аллегорическое трактование аятов Корана, буквально воспринимая его текст. В целом, хариджиты производили впечатление чрезвычайно набожных мусульман, часто молившихся и постившихся, что не мешало им, однако, убивать сподвижников Пророка, обвиняя их в неверии. Это описание Хариджитов в точности совпадает с нынешними «салафитами». Более радикальные из них сейчас в Сирии-убивают «плохих» мусульман, менее радикальные - сейчас в Казахстане – призывают своих «адептов» презирать и ненавидеть всех мусульман под видом борьбы с «бидагатом». Поэтому, прошу делать к слову «салафит» - приставку «хариджит».
Жауап жазу
Аман Жакселеков
3 қаң. 2016
3
Салафиты-хариджиты могут быть весьма усердны в поклонении и аскетизме. К сожалению, в наше время множество молодых мусульман обольщаются этим, тогда как все это не является показателем правильного вероубеждения и истинности пути. Ведь Пророк с.а.с. сказал о 2-х женщинах - одна много поклонялась Аллаху, но плохо жила с соседями, а вторая поклонялась мало, но с соседями жила дружно. И что первая попадёт в АД, а вторая в Рай. Салафиты-хариджиты, самовлюблённо, высокомерно считающие себя богоугодниками, и с презрением относящиеся к другим, преступили незыблемые границы, которые установлены Аллахом и затем Пророком с.а.с. –не разделяйтесь, будьте общиной единой, не уверует тот, кто не будет любить мусульманина, лучший тот, у кого добрый нрав. Не почувствует запах Рая тот, у кого есть хоть капля высокомерия. Высокомерие же Салафитов-хариджитов можно видеть и без лупы. Нынешние «салафиты –хариджиты» добавили к призывам своих предшественников лозунг борьбы с «бидагатчиками», подведя под это определение почти всех мусульман. Если ты ноги, руки в намазе держишь не как они, если ты в дуга поднимаешь руки и протираешь ими лицо-то ты один из самых нечестивых мусульман, то ты «хуже прелюбодея и пьяницы», и своим детям запрещают дружить с твоими детьми. «Я слышал, как посланник Аллаха, да благословит его Аллах и приветствует, сказал:“Появятся среди вас люди, молитвы, посты и дела которых заставят вас презирать ваши собственные молитвы, посты и дела, (однако) они станут читать Коран так, что чтение это не распространится дальше их глоток,2 и они отойдут от религии подобно стреле, выпущенной из лука…». Бухари 1740 (5058).
Жауап жазу
Аман Жакселеков
3 қаң. 2016
4
Про салафитов я не путаю. В Википедии нет главного - определения различия "салафитов" от несалафитов -1)понимание «Акыды».2)Понимание «бидагат". Акыда со времён Адама с.а.с. всегда была одна-«Ля Иляха илляЛлах» - нет бога кроме Аллаха. И какой образ у Аллаха никто не знает. Верующему достаточно знать 99 имён качеств Аллаха. Но Альбани и др, которые пошли дальше – расширили Акыду - добавили к ней и веру в наличие у Аллаха ног, рук и др. и поделили мусульман на согласных с ними и не согласных. Тем самым открыли дверь шайтану. Т.е. совершили бидагат, самый большой бидагат в Исламе, прибавив к Акыде Аллаха, то чего он не повелевал. Это и есть тот самый бидагат, в чём упорно нынешние «салафиты», обвиняют других. О таком бидагате говорил Пророк с.а.с. «что он будет в огне». «Крепко держитесь за вервь Аллаха все вместе и не разделяйтесь. Помните о милости, которую Аллах оказал вам, когда вы были врагами, а Он сплотил ваши сердца, и по Его милости вы стали братьями……быть может, вы последуете прямым путем». Коран 3-103. Вс. Аллах сделал нас братьями, сплотил наши сердца, и повелел нам не разъединяться. А что делают «салафиты» и их «учёные»? Своим извращённым пониманием «бидагата» они легко разрушили то, что объединил Вс. Аллах, не задумываясь о последствиях своих деяний. Натравливают мусульман друг на друга. Я прочитал Сборник Бухари-1800 хадисов, Мухтасар Сахих Муслима – ближайшие сподвижники Пророка с.а.с. понимали «бидагат» совсем по-другому, чем эти «новоявленные учёные». Я могу привести много хадисов (Сахих!), как понимали «бидагат» Умар ибн Хатаб, Билял, Аиша, Абу Хурайра и др. ближайшие к Пророку с.а.с. сахабы(р.а.), но многие эти хадисы в «салафитских» лекциях не упоминаются. И им запрещено слушать других оппонентов, т.к. «сомнения могут проникнуть в ваши сердца», так говорят эти «учёные». Как называть тех, кто сеет между мусульманами неприязнь, вражду, прикрываясь борьбой за «чистую сунну»? Прочитай ещё раз кто такие Хариджиты - различие с «салафитами» очень небольшое, внешнее. А суть одна
Жауап жазу
Truth_seeker
4 қаң. 2016
-2
Так значит салафиты и хариджиты это совсем разные термины, зачем же вы их соединяете? Вы прочитали сборник сахих хадисов и заявляете, что ученые не правильно их понимают, а вы правильно понимаете. Вы не ответили на вопрос про жителей КСА, по вашим словам они все хариджиты, так? Вы понимаете,что своими малограмотными текстами сеете вражду между мусульманами. Прошу вас воздержатся и начать требовать знания.
Жауап жазу
Аман Жакселеков
4 қаң. 2016
3
Во-первых – это "салафиты", а не я, сеют вражду между мусульманами. Приведу пример. Дети моих родственников 25-30-ти лет, с которыми мы очень дружили, часто приходили к нам, тесно общались. Но однажды они подрезали штаны, и резко изменились-перестали общаться, при встрече стали сухо здороваться не останавливаясь. Выяснилось, что они стали «салафитами» и что им запрещено брать в друзья «ханафитов» и других. Я сразу стал интересоваться «салафизмом». То что я узнал, для меня было шоком. Всех, мусульман, не разделяющих их взгляды, они называют «приверженцами нововведений» и приводят высказывания своих шейхов -1) «Увидеть сына сидящим с музыкантом и пьяницей предпочтительнее для меня, чем увидеть его находящимся среди них!”. 2) “Для меня предпочтительней увидеть тебя выходящим из дома женоподобного мужчины, чем из дома такого-то.3) “Для меня любимее чтобы мой сын дружил с нечестивцем-Суннитом, чем он будет дружить с ними”4) “Пусть не введет вас в заблуждение его набожность, смирение и мягкость! Поистине, он плохой человек». Т.е. несмотря ни на что– мы для них хуже прелюбодеев и пьяниц. Один активный «салафит» сказал мне - «Это Аллах сказал им (моим родственникам) не ходить к тебе домой»!!!. Затем он сказал: «Если ты в намазе ноги , руки держишь не как мы, то ты идёшь против Аллаха и Посланника(с.а.с.)»!!!. Надо ли комментировать. Так кто же призывает к вражде? Во-вторых. Подавляющее большинство мусульман в мире - не «салафиты», среди много учёных, всю жизнь посвятивших изучению Ислама. И они совсем по-другому понимают «бидагат». Так же его понимали и ранние поколения. В-третьих-Раньше "салафиты" называли себя "вахаббиты". Но после того как о них прочно утвердилось негативное отношение общества (особенно в мусульманских странах), они начали называть себя "салафиты", т.е. переобулись. Вероятно скоро они снова изменят себе название, в силу вышеназванной причины. Но их суть от этого не изменится. И в четвёртых-я не знаю сколько в КСА «салафитов», но те, которые призывают к неприязни и вражде с несогласными с их взглядами по (далеко не главным вопросам Ислама), и есть Хариджиты. Прочитай ещё раз, кто такие Хариджиты. И подумай, в какой грех толкают эти «радикалы».
Жауап жазу
Намаз уақыттары 
