ІЗГІЛІК БАСТАУЫ - ҚАЙЫРЫМДЫЛЫҚ, БЕРЕКЕ КІЛТІ - САДАҚА
Асыл дініміз күллі адамзат баласын татулық пен достыққа, бірлік пен жанашырлыққа шақырып қана қоймай, осы ізгі қасиеттерді қоғамға мейлінше көбірек таратуды бұйырады. Қоғамды ізгілендіруге ықпал ететін игі амалдың бірі – қайырымдылық жасау, садақа беру.
Дініне берік бабаларымыз да бағзыдан қайырымдылықтың сауапты амал екенін біліп, айналасындағы жетім-жесірдің, жарлы-жақыбайдың мұң-мұқтажын өтеп, ізгілік жасауда алдына жан салмаған. Әрбір сөзінен даналықтың тамшысы тамып тұратын халқымыздың: «Кең болсаң, кем болмайсың», - деген тәмсілі де қолы ашық, жомарт жанның Алланың разылығын көздеп жасаған жақсылығы екі дүниеде де тиесілі қарымын алатындығын меңзесе керек. Алла Тағала ізгілік жасаушы пенденің қоғамға жасаған қайырымды амалын әсте зая кетірмейтіндігі туралы қасиетті Құранның «Кәһф» сүресі, 30-аятында айтып кеткен: «Расында иман келтіріп, ізгі іс істейтіндерге келсек, Біз көркем жақсылық істейтіндердің сауабын әсте зая етпейміз».
Қайырымдылық – қоғамдағы барша ізгіліктің бастауы. Өзгеге жасалған жақсы іс, өзгеге айтылған бір ауыз жылы сөз, қоғамға жасалған пайдалы амал бәрі де қоғамның жақсы жаққа өзгеруіне мұрындық болып, жамандықтың азайып, жақсылықтың көбеюіне дәнекер болатын берік негіз.
Ізгіліктің жаршысына айналған қайырымдылықты әрбір адам әрқалай түсінеді. Қайырлы істің үлкен-кішісі жоқ. Өзге адамның ауырын жеңілдетуге сеп болған кез келген іс-әрекет Алланың құзырында қайырымды амалға жатады. Қайырымдылық пен садақа беру бір-біріне мәндес, мағыналас ұғымдар. Өйткені, жалғыз Алланың разылығын мақсат тұтып жасалған әрбір қайырымдылық садақа болып есептеледі.
Садақа беру – әрбір мұсылманға міндет. Олай дейтініміз, садақа беру арқылы біз өзімізге Алла тарапынан берілген әрбір нығметке шүкірлігімізді танытамыз. Бізге берілген мықты денсаулық, бақытты отбасы, тұрақты жұмыс, жылы баспана, мал-мүлік, бәрі де біздің еншіміз емес, Алланың бізге уақытша мерзімге берген үлкен сыйы. Бұл туралы «Зарият» сүресінің 19-аятында: «Олардың малдарында қайыршының және (сұрауға намысы жібермеген) жарлының да ақысы бар», - делінген.
Көп адамдар садақа берудің мәнін түсінбеуі мүмкін. Тіпті, садақа берсек, несібеміз кеміп қалады деген үреймен сараңдыққа бой алдыратындар да жоқ емес. Бұл мәселе де асыл дінімізде ескерусіз қалмаған. Алла Тағала Құран Кәрімде: «Шайтан сендерді кедейлікпен қорқытып, сендерге арсыздықты әмір етеді, ал Алла Тағала жарылқауын және мол нығметін уәде етеді. Алла аса кеңшілік иесі әрі толық білуші», - дейді («Бақара» сүресі, 268-аят).
Садақа беру арқылы Жаратқанның әрбір сыйына алғысымызды білдіріп, шүкірлігімізді танытуға, сондай-ақ бізге келетін түрлі кесапат, жамандықтың алдын алуға болады. Садақа беру арқылы екі дүниемізге де мол азық жинаймыз. Оған ардақты пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) хадистері дәлел. Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) «Садақа дүние-мүлікті көбейтеді» (Ибн Ади), «Садақа бергеннің ырзығы артып, дұғасы қабыл болады» (Ибн Мәжә), «Судың отты сөндіргеніндей садақа да күнәларды жояды» (Тирмизи), «Садақа қабір азабынан қорғайды. Қияметте қамқорлығына алады» (Байхаки), «Алла разылығы үшін садақа берген адамға қияметте Алла Тағала “Ей құлым, сен менің разылығымды көздедің, мен сені масқара етпеймін және денеңді жаһаннамға харам етемін. Қане жаннатқа қалаған есігіңнен кір” деп бұйырады» (Дәйләми) деп, садақаның бұл дүниедегі пайдасы мен арғы дүниедегі көл-көсір сауабын айтып өткен.
Түйіндеп айтар болсақ, бүгінгі қоғамның шырайын кіргізіп, құндылығын өсіретін ізгі амал – қайырымдылықты молынан жасауымыз, өзгелерді де ізгі іске белсенді шақыруымыз, мұқтаж жандарға садақа беруіміз Алланың разылығына жетейлейтін сауапты істер. Олай болса, жақсы амал жасаушылардың алды болуға ұмтылайық, халайық!
“Зекет және қайырымдылық” қоры, Алматы қаласы өкілі
Бауыржан Көптілеу
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.