МИҒРАЖ КЕШІНІҢ КЕРЕМЕТТЕРІ

Миғраж – әз пайғамбардың басынан өткерген ғажайып оқиға. Алла Тағаланың ең таңдаулы пайғамбарына көрсеткен теңдессіз мұғжизасы. Сонымен бірге, Мұхаммади үмбетке миғраждан алар көптеген ғибрат тағы бар. Исра – пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) Меккеден Құдысқа жасаған түнгі сапары. Екі қала арасы қырық күндік қашықтық. Алайда, Жаратқанның құдіретімен бір түнде барып, қайтады. Құранда бұл оқиға: «Пендесін бір түні оған белгілерімізді көрсету үшін Харам мешітінен біз айналасын мүбәрак еткен Ақса мешітіне (исра жасатып) апарған Алла Тағала әртүрлі кемшіліктен пәк. Күмәнсіз, Ол естуші, білуші», – деп баяндалады.

Айтулы оқиғадан алдын ардақты пайғамбарымыз (с.ғ.с.) меккеліктерді ұзақ жыл иманға үндеді. Бірақ, мұсылмандықты қабылдағандар саны көп емес еді. Қаланың басым жұрты үзілді-кесілді қарсылық танытты. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) басқа шаһар халқына да имандылық шуағын жеткізбек болып, Таифқа бет алды. Алыс жатқан Таифқа табан тоздырып жаяу жетті. Алайда, алдын ала хабардар қала жұрты пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) алтыннан да қымбат сөзіне құлақ салмады. Керісінше, кежегесінен кері кетіп көшенің бұзықтарын айдап салды. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) қам көңіл болып, еліне қайта оралды. Туған елі мен Таиф жұрты оны қуып жатты. Жығылғанға жұдырық деп үйдегі сүйеніші жұбайы Хадиша мен түздегі арқа сүйер көкесі Әбу Талибтің де дәм-тұзы таусылып ақыретке аттанды. Осы шақта бейне бір, адамдар жатсынып сыртқа теуіп жатқанда, жеті қабат көк пен жердің Раббысы оны шақырады. Жерден аспанға иләһи сапарға дайындал. Әлемдер Иесі саған бұрын соңды ешбір пайғамбарға бұйырмаған сый-құрмет көрсетеді деп тұрғандай еді.

Имам Муслимде сахаба Әнас бин Маликтен (р.а.) миғраж оқиғасы жайлы риуаят бар. Содан бір үзінді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): Маған пырақ әкелінді. Ол есектен биік, қашырда төмен ақ жануар. Тұяғын көз қиығы жеткен жерге бір-ақ қоятын жүйрік. Пыраққа мініп Мақдисқа жеттім. Көлігімді байлап, мешітке кіріп екі бас намаз оқыдым». Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) досы Жәбірейілмен жеті қабат аспанға бет алды. Бірінші қабатта – Адам ата, екінші аспанда – Иса мен Яхия, үшінші қабатта – Юсуф, төртте – Идрис, бесінші қабатта – Һарун, алтыншы қабатта – Мұса, жетінші қабатта – Ибраһим пайғамбар (баршасына Алланың игілігі мен амандығы болған) қарсы алды. Барлығы оған ақ батасын беріп жатты. Пайғамбарлар атасы Ибраһим жетінші қабаттағы мағмур үйіне арқасын сүйеп отыр екен. Бұл аспандағы Кағба еді. Оны күніне жетпіс мың періште тауаф етеді.

Миғражда намаз парыз етілді. Бастапқыда әр күні елу намаз болған еді. Алайда, Мұса пайғамбар: Раббыңа қайта барып, жеңілдік сұра. Үмбетің бұл намазды оқуға шамасы жетпейді. Исраил жұртына осылай парыз етіп, мен сыналдым, – дейді. Бауыры Мұсаға құлақ салып, пайғамбарымыз Жаратқаннан жеңілдетуін сұрайды. Елуден бес намаз алынады. Алайда, Мұса тағы да жеңілдік сұрауын кеңес етеді. Осылайша әр барған сайын бес намазға жеңілдетіліп отырды. Соңында, күніне бес уақыт намаз болып: «Уа, Мұхаммед! Бес уақыт намаз. Әр намазға он сауап беріліп, елу намазға пара-пар болады. Кімде-кім бір жақсылық істеуді ниет етіп, істей алмаса да сауап жазылады. Ал, істейтін болса, он сауап. Жамандық ойлап, бірақ істемесе ешнәрсе жазылмайды. Істесе бір күнә жазылады», – деген пәрмен келеді.

Тағлымы мол оқиға. Ендеше, біз миғраж оқиғасынан қандай ғибрат аламыз? Суюти (р.а.) осы риуаятқа байланысты: Бірінші қабатта Адам пайғамбардың болуының сыры, ол ең алғашқы пайғамбар әрі адамзаттың атасы. Келесі қабатта Исамен кездесуі, ол пайғамбарымызға дәуірі ең жақын пайғамбар. Ал, үшінші қабатта Юсуфтің болуы, Мұхаммед үмбеті Юсуф пайғамбардай сымбатты боп жәннатқа кіруіне ишарат. Идрис пайғамбардың төртінші аспанда болуы, ол дін жолында ең алғаш соғысқан пайғамбар. Мұсаның бауыры Һарун бесінші, Мұса одан бір қабат биікте. Ең шыңында Ибраһим пайғамбар. Ол пайғамбарлар атасы», – деп жазады. Сонымен бірге, Алла елшісіне кездескен әр пайғамбар оны: ізгі бауырым, – деп бір ғана қасиетін айтуымен шектеледі. Өйткені, ізгілік бар асыл қасиетті бойына қамтиды.

Құртуби осы риуаятқа қатысты: «Намазға қатысты Мұса пайғамбардың кеңес беруінің хикметі неде деген сұраққа былай жауап береді: Өйткені, Мұхаммед халқынан кейінгі ең көбі оның үмбеті, әрі оған түсірілген Таурат Құраннан кейінгі ең үлкен кітап. Мұсаның үмбеті басқа халықтардан ауыр намаз жүктеліп, үдесінен шыға алмаған. Оларға ауыр тиген. Сондықтан, Мұса біздің үмбетке жанашырлық етеді. Намаздың да миғражда парыз болуының сыры осы болса керек, – дейді.

Миғраж – Алла Тағаланың шексіз құдіретінің ғажайып көрінісі. Бұл сапарда Алла елшісінің пайғамбарлармен қауышуы түгел пайғамбардың дінінің түбі бір екенін көрсетеді. Ол – Ислам, бір Аллаға иман ету діні. Сонымен бірге, асыл дініміздің тірегі – намаздың адам өмірінде қаншалықты маңызды екенін аңғаруға болады.