ҚҰРАН МЕН ҚАЙЫРЫМДЫЛЫҚ АЙЫ

Ұлы Жаратушының пенделеріне тартқан теңдессіз сыйы, сансыз сезімдер мен толып тасыған ізгі ойлардың салтанат құрған, күн мен түн де тұтастай жасаған иеміздің рақымы мен мейіріміне тұнған ай. Басқа уақытпен салыстырғанда, жақсылықтар мен сауаптардың сансыз еселеніп жазылар айы да осы – Рамазан. Осы қасиетті айда адамзатты екі дүние бақытына жетелейтін, ақ пен қараны айыратын  Құран Кәрімді түсірді.

Алла Тағала «Бақара» сүресінің 185-аятында:

«Рамазан айы сондай бір ай, ол айда адам баласына тура жол және (ақ пен қараны) айыратын дәлел түрінде Құран түсірілді» деген. Демек рамазан айында атқарылатын Алланың құзырында ең ұнамды әректтердің бірі – Құран оқу.

Құран оқудың сауабы

Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) хадисте Құран оқу адамды бүкіл болмысымен ізгілікке бет бұрғызатынын айтады. Егер Құран оқитын мұсылманның ішкі дүниесіне үңіліп қарасаң, оның тап-таза екенін көресің, егер де жүріс-тұрысына қарасаң, оның көркем мінез-құлықты, биязы екенін көресің. Бұны пайғамбарымыздың мына хадисінен білеміз:

«Құран оқитын мүмин – иісі хош цитрус жемісі тәрізді. Ал құран оқымайтын мүмін – иісі жоқ, бірақ дәмі тәтті құрма тәрізді. Құран оқитын мұнафық (екі жүзді) – иісі хош, бірақ дәмі ащы райхан сияқты. Ал құран оқымайтын мұнафық – иісі жоқ, әрі дәмі ащы болған шомыр сияқты» - деген [Бухари, Муслим].

Келесі хадистерде Құранды оқудың қандай сауап екендігі айтылады:

«Кімде – кім Алланың кітабынан бір әріп оқыса – бір сауап, ал бір сауап он сауапқа тең. Әлиф-ләм-мим («Бақара» сүресінің басы) бір әріп деп айтпаймын, әлиф бір әріп, ләм бір әріп, мим бір әріп» - деген [Тирмизи].

Яғни, әлиф-ләм-мим үшеуі үш бөлек әріп болып есептелгенде, үш сауап, ал үш сауап отыз сауапқа тең болады. Құранды жақсылап оқыған, әріптерін дұрыс айтуға машықтанған әрі аяттарға амал еткен мұсылман Құранды жазуға тағайындалған мәртебелі періштелермен бірге болатынын бізге мүминдердің анасы Айша риуаят еткен хадистен көреміз:

«Құранды шебер оқуға машықтанған жан Құранды жазуға тағайындалған мәртебелі періштелермен бірге болады, ал Құранды оқығанда кекештеніп қиналса, екі сауап алады» - деді [Бухари, Муслим].

Қайырымдылық айы

Рамазан айы – мұсылмандардың мейірімділік пен қайырымдылық жасауға жақсылықта жарысатын ай. Алла Тағала қасиетті Құранда «Бақара» сүресінің 148-аятында  «… жақсылықта жарысыңдар» – деп  бұйырған. Рамазан айы – мұқтаждардың жоғын жоқтап, сауап ниетімен жәрдем беріп, қайырымдылық көрсетіп, жомарттық танытатын ай.

Ал жомарттық – Исламдағы өзгелерге көмек көрсетуде сауабы мол амал. Жомарттық жасайтын адам тек Алланың ризашылығын көздейді. Қазақ халқы мұндай адамды «қолы ашық, жаны жомарт адам» -деп бағалаған.

Алла Тағала құранда «Бақара» сүресінің 3-аятында «Сондай олар көмеске иман келтіреді, намазды толық орындайды, өздеріне берген несібемізден (Алла жолында) пайдаландырады» – десе тағы «Мұхаммед» сүресінің 38-аятында «Негізгі сендер Алла жолында мал жұмсауға шақырылудасыңдар. Алайда аралаыңда сараңдар бар. Кімде-кім сараңдық жасаса, өзіне сараңдық жасағаны. Өйткені, Алла бай, сендер кедейсіңдер. Егер Алладан теріс айналсаңдар сендердің орындарыңа басқа қауым әкеледі. Олар сендер секілді болмайды» – деп ескерткен.

Жомарттық – адам қасиеттері мен көркем мінездерінің бірі. Дана халқымыз: «Кең болсаң кем болмайсың», – деп қанатты сөз қалдырған. Жомарттық екі түрі болады Зати және Рухани.

Зати жомарттық – Ораза кезінде көп садақа беру, дәулет иесінің зекетін беру, мұқтаждарға қол ұшын беру, ораза ұстағандарға ауыз ашар беру.

Рухани жомарттық – Рамазан айының құрметіне кешірімді, рухымды, ілтипатты болу, мұқтаж және қиналған адамдардың көңілін аулау, жақсы сөз айтып, жылы шырай таныту.

Жомарттық жөнінде Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) көптеген хадистері бар.

Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) «Жомарттық – Аллаға, жәннатқа және халыққа жақын, жаһаннамнан алыс. Сараңдық – Алладан, жаннаттан және ел-жұрттан алыс, жаһаннамға жақын», – деген. [Тирмизи Бирр 40]

Айша анамыз (р.а.) былай деп әңгімелейді. «Алланың Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) өте жомарт болатын. Ал Рамазан айында ерекше көп жомарттық көрсететін», – деген.

Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) сахабаларын ораза тұтушыларға қамқорлық жасауға шақырған. «Кімде-кім ауыз бекіткен адамға қамқорлық жасаса, сол адамның сауабына тең сауап алады және оның бір түйірі де кемітілмейді», - деген. [Сүнән Әт-Тирмизи]

Халық даналығында айтылатын:

«Қайырымдылық жасасаң  – қайырын өзің көресің», – деген нақыл сөздің мәні осы болса керек.

Алла Тағала ниетімізбен амалымызды қабыл етіп, Рамазан айында көптеген қайырымдылықтар мен жақсылықтар жасаған пенделерінен етіп, баршамызды Рамазаннан Рамазанға аман есен жетуімізді нәсіп етсін.

Алатау ауданы, «Бекет ата» мешітінің бас имамы

Садиев Амантай