ШАХМАТ, НАРДЫ ОЙНАУ ХАРАМ БА?

09.02.2022 1 906 0

– | A | +

Шахмат ойынына қатысты үкім, оның құмар немесе құмар еместігіне тікелей байланысты. Ал ғалымдар әрқандай құмар ойынының тыйым салынғанына бірауыздан келіседі. Өйткені Құран Кәрімде: «Олар сенен арақ және құмар жайында сұрайды. Оларға: «Екеуінде де зор күнә бар. Адамға пайдасы бола тұра, пайдасынан көрі күнәсі зорырақ» де», – делінген («Бақара» сүресі, 219-аят).

Ханафи мазһабында шахмат ойнау мәкруһ (жағымсыз іс, күнә) есептеледі. Белгілі фиқһ ғалымы имам Марғинани (оны Алла өз рақымына алсын) «Һидая» кітабында: «Шахмат ойнау, нард ойыны, он төрт (яһудилер ойнайтын ойын) және әрқандай ойын – мәкруһ. Себебі араға ақша тігілсе, ол құмарға айналады, ақша тігілмесе, бос ермек, ойын-сауық болады. Сондай-ақ бұл ойындар Алланы зікір етуден, жұма және жамағат намаздарынан тосады. Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Алланы зікір етуден сені алаңдатқан нәрсе – құмар», – деген» («Һидая», 6/515-516).

Алайда Имам Әбу Юсуфтың (оны Алла өз рақымына алсын) тұжырымы бойынша, шахмат ойнау – мубах, яғни рұқсат етілген («Шарху фатх әл-қадир», Ибн Һумәм, 8/498). Оған бірнеше дәлел бар.

Біріншіден, шахмат ойнауға рұқсат жоқтығы туралы ашық дәлел келмеген. Ал нард ойынның тыйым салынғаны жайында хадистер бар. Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Нарды ойнаған қолын шошқаның еті мен қанына былғаған адамға ұқсайды», – деген (Бұхари, Мүслім). Тағы бір хадисте: «Нарды ойнаған адам Аллаға және Оның Елшісіне қарсы шыққан болады», – делінген (Ибн Мәжа).

Екіншіден, Ибн Аббас, Әбу Һұрайра, Ибн Сирин, Һишам ибн Ғұруа, Сағид ибн Мусайаб және Сағид ибн Жубейр (олардан Алла разы болсын) сынды сахабалар мен табиғиндер шахмат ойынын халал деген.

Үшіншіден, шахмат ойнау адамның ойлау мен есте сақтау қабілетін жақсартады. Шахмат ойыны дұрыс болу үшін Имам Әбу Юсуф мына шарттарды алға тартқан: 1) ойынды құмарға айналдырмау; 2) уақытын зая кетірмеу; 3) міндетті құлшылықтарын қалдырмау («Хашият Ибн Абидин», 6/394).

Хасан АМАНҚҰЛ,

«Мұнара» газеті, №23, 2020 жыл

ДЕРЕККӨЗІ muftyat.kz

ҚМДБ ресми сайты

Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.

Толығырақ

Предыдущий	Следующий
БАХАРИДИН АБЛАЗИМОВ: АЗАЛЫ КҮНДЕ АМАЛСЫЗ ОТЫРУ – АЗАМАТТЫҒЫМЫЗҒА СЫН	ӨЗГЕРІС ОЙДАН БАСТАЛАДЫ
11.02.2022 874 0	04.02.2022 2050 0

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Сұрақ-жауап БРЕКЕТ САЛУҒА БОЛА МА?

Негізінде әр адам баласы өзінше сұлу, ерекше әдемі жаратылыс. Алла Тағала Құранда: «Шүбәсіз, Біз адам баласын ең көркем, ең керемет бейнеде жараттық», – деген («Тин» сүресі, 4-аят)....

26.01.2022 1 606 0

Сұрақ-жауап INCRUISES АРҚЫЛЫ ҰМРАҒА БАРУҒА БОЛА МА?

InCruises ‒ онлайн бизнес түрі, ол су транспорты арқылы саяхаттау кезінде бірнеше елді, қаланы аралап шығу дегенді білдіреді. Қазіргі таңда круиздық саяxат әлемде мықты дамып келе жатыр. Круиздық лайнердің ішінде адам тұрмысына қажетті жағдайдың барлығы жасалған. Оған қолжетімді бағамен алдын ала ақ...

24.01.2022 1 160 0

Сұрақ-жауап ІНДЕТКЕ ҚАРСЫ ҚАНДАЙ ДҰҒА ОҚУ КЕРЕК?

Әрбір адам денсаулығына жете мән беруі керек. Ал, жұқпалы індеттің алдын алу үшін ол барлық сақтық шарасын көруге міндетті. Өйткені, Алла Тағала Құран Кәрімде адамзат баласына: وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ۛ «Өз бастарыңды қауіп-қатерге тікпеңдер»[1], – деп ескерту жасаған. Бұл к...

19.01.2022 1 336 0

Сұрақ-жауап МӘЙІТТІ БАСҚА ЖЕРГЕ КӨШІРІП ЖЕРЛЕУГЕ БОЛА МА?

Адам баласы тірі кезінде қандай құрметке ие болса, қайтыс болғаннан кейін де сол құрметтілігі сақталады. Алла Тағала Құранда: «Расында, Біз Адам баласын ардақты еттік» («Исра» сүресі, 70-аят)– дейді.АрдақтыПайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай дейді: «Өлген адамның сүйегін...

18.11.2021 1 628 0

Сұрақ-жауап GENDER PARTY ӨТКІЗГЕН ДҰРЫС ПА?

Қазақы ғұрып қоржыны бұрын естімеген әдеттермен толығып жатыр. Соның бірі - gender party, яғни аяғы ауыр келіншек немесе отбасының жақын достары құрсақтағы шарананың жынысын болашақ әкесіне сүйіншілеп, тосынсый жасауы....

05.11.2021 3 014 0

Сұрақ-жауап Дәстүр мен діннің айырмасы қандай?

Қазақ халқында қалыптасқан ұлттық дәстүрлердің, ділдегі ұғымдардың басым көпшілігі Ислам дінімен бірге өрілген. Кейбірі хақ діннің негізінде пайда болған. Сондықтан ұлттық салт-дәстүрлер төл мәдениеттің аясында қарастырылады. Ал әрбір халықтың мәдениетін, танымдық тұғырын айқындап беретін таразы – с...

02.11.2021 943 0