ТӘРБИЕ-БІЛІМ ҰСТАЗДАН ДАРИДЫ
Аса қамқор, ерекше мейірімді Алланың атымен бастаймын! Барша мадақ-мақтаулар күллі әлемді жоқтан бар еткен Жаратушы иеміз Алла Тағалаға тән. Ардақты, ұлы ұстазымыз хазреті Мұхаммедке (Оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) сансыз салауаттар мен сәлемдер болсын.
Құран Кәрімде Алла Тағаланың адам баласына түсірген ең алғашқы аяты «Оқы» сөзімен басталатыны белгілі. Яғни адам баласы Жаратушысын терең тануы үшін және жаратылыстарды жақсы меңгеруі үшін оқу-жазу білуі керек. Дегенмен, әрбір адам өздігімен оқып кете бермейді, ол білімді кісіге жүгінуіне тура келеді. Өйткені Алла Тағала Құран Кәрімдегі «Әнбия» сүресінің 7-ші аятында «فَسۡـَٔلُوۤا۟ أَهۡلَ ٱلذِّكۡرِ إِن كُنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ» - яғни, «Егер білмесеңдер, білім иелерінен сұраңдар» деп бұйырады. Бұл жерде Алла Тағала адам баласының білім иелеріне жүгінудің маңыздылығын ескертеді. Егер адам білім иелеріне жүгінбесе, олардан үлгі алмаса, өзім білемін немесе өзім үйренемін десе үлкен бүлікке жолығуы мүмкін. Сондықтан шәкірт немесе білім талап етуші студенттер өзі ізденген саладағы маманға немесе ұстаздан тәлім алғаны абзал.
Сондықтан да даналар айтқандай «Ұстазы жоқтың ұстазы шайтан болады» демекші, білімді ұстаздан үйренудің маңыздылығы өте жоғары. Ұстазсыз білім үйрену, нан жеуге талпынған тісі жоқ сәбидің әрекетіндей. Тісі жоқ баланың қолына нан берсең ол ауызына салады да қақалады. Ал оған нанды шайнап берсең, жұмсартып берсең жеңіл жұтады әрі қақалмайды. Ұстазсыз білім үйрену көптеген қателіктерге ұрындырады, тіпті білімге деген қызығушылық та қалмай қалуы ғажап емес.
Ұстаздан үйренген білімде береке, әрі ұлы тәрбие жатыр. Негізінен адам баласына тәрбие ұстазынан дариды. Әлемнің екінші ұстазы атанған Әбу Насыр Әл-Фараби бабамыз «Тәрбиесіз берілген білім адамзаттың қас жауы» дейді. Сондықтан да білім талап етуші шәкірт, ұстаз таңдар кезде де қателікке жол бермеуі керек. Ұстазы жақсының ұстанымы жақсы дегендей, шәкіртке жақсы ұстаздың тәрбиесі дарып, білімге деген махаббаты артады.
Білімге жетудің бірден бір жолы ұстазын құрметтеуден басталады. Ұстазға құрметсіздік жасау, оның көңілін қалдыру білімге деген құрметсіздік болып табылады. Өйткені ұстаз өзінің шәкіртіне білімді ғана емес, өмірлік қағидалар, жүріс-тұрысы мен ұқыптылықты және тағы басқа адам баласына керекті ұстанымдарды үйретеді.
Сүйікті Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) хадистерінде: «Ілім үйреніңіздер, ілімге қажетті байыптылық пен байсалдылықты да қоса үйреніңіздер. Сіздерге ілім үйреткен кісіні құрметтеңіздер, сыйлаңыздар» (Хайсами, М. Зәуәид, Илм, 1/129, 30) деп ұстазды құрметтеу керектігін жеткізді.
Бірде имам Шафиғи бір малшыны көргенде, ізетпен орнынан түрегеледі. Сонда қасындағылар: «Малшыға сонша құрмет көрсеткеніңіз қалай?», - деп сұрағанда: «Бұл кісі кезінде қанша кітапты қарап, таба алмаған бір мәселенің жауабын маған үйретіп еді. Сондықтан бір рет те болса ұстаздық жасаған кісіге құрмет көрсетуді өзіме міндет деп білемін», - деп жауап берген екен. Ең әуелі Алланың, сонан соң ата-ананың разылығына талпынған әрбір мұсылман ұстазының да разылығын алып, оның ақ батасымен көгеруі ләзім.
Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Білімді талап ету, әрбір мұсылман ер мен әйелге – парыз» деп бұйырғанын ескере отырып, байыпты да байсалды ұстаздан пайдалы, нәрлі біліммен сусындауымызды баршымызға Алла Тағала нәсіп етсін. Әмин!
Хасанов Жақсылық
Әл-Мадина мешітінің азаншысы
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.
 Предыдущий |
Следующий |
| Дәстүр мен діннің айырмасы қандай? | ӘЛЕМДІК ӨРКЕНИЕТТЕГІ ИСЛАМ ДІНІНІҢ ОРНЫ |
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
