АҚИҚАТЫНДА, МҰСЫЛМАНДАР – БАУЫР

Ислам діні әрдайым мұсылмандардың арасын ауызбіршілікке, ынтымақ пен бауырмашылдыққа шақыратын иләһи дін. Шынайы бауырмашылдық Алланың махаббатын міндет ететін амалдардың бірі, ал Алланың махаббатына бөленген әр бір мұсылманның жәнатқа кірері хақ.
Алла Тағала Құранда былай дейді:
إِنَّمَا ٱلْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُواْ بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ ۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ  
«Ақиқатында, мүміндер – бауырлар. Ендеше, бауырларыңның араларын жарастырыңдар! Алладан қорқыңдар, бәлкім (сонда) рақымға бөленерсіңдер»  .
Бұл Алланың мүміндер арасында жасаған келісімі, егер кімде-кім жер әлемінің шығысында немесе батысында болсын, Аллаға, періштелеріне, кітаптарына, елшілеріне және ақырет күніне иман келтірсе. Ол мүміндердің бауыры болып саналады, мүміндер өздеріне жақсы деп таныған дүниелерін ол бауыры үшінде жақсы көрулері, өздеріне ұнамсыз деп таныған дүниелерін ол бауыры үшінде ұнамсыз деп көрулері міндет болады. Сол үшін Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) хадисінде былай деді:

لا تَحاسدُوا، وَلا تناجشُوا، وَلا تَباغَضُوا، وَلا تَدابرُوا، وَلا يبِعْ بعْضُكُمْ عَلَى بيْعِ بعْضٍ، وكُونُوا عِبادَ اللَّه إِخْوانًا، المُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِم: لا يَظلِمُه، وَلا يَحْقِرُهُ، وَلا يَخْذُلُهُ، التَّقْوَى هَاهُنا ويُشِيرُ إِلَى صَدْرِهِ ثَلاثَ مرَّاتٍ بِحسْبِ امرئٍ مِنَ الشَّرِّ أَنْ يَحْقِر أَخاهُ المُسْلِمَ، كُلّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ حرامٌ: دمُهُ، ومالُهُ، وعِرْضُهُ
«Араларыңдағы қызғаныштың арта түсуіне жол бермеңдер. Затты өзінің шынайы бағасынан асырып сату үшін алдын-ала сатушымен келісіп, жұртқа өздеріңді сатып алатындай қылып көрсетіп, елді еліктірмеңдер. Бір-бірлеріңді жек көрмеңдер. Сондай-ақ, араздасып, бір-бірлеріңді енді көрместей болып теріс айналмаңдар. Біреудің саудасына килігіп, сауда келісімін бұзбаңдар. Уа, Алланың құлдары! Өзара тату, бауырмал болыңдар! Мұсылман – мұсылманның бауыры. Нағыз мұсылман – бауырына озбырлық жасамайды, оған мұрын шүйіре қарап, өзінен кем көрмейді. Сондай-ақ, қысылтаяң шақта жалғыз тастап кетпейді», – деген соң, кеудесін қолымен үш рет нұсқап: «Міне, тақуалық мына жерде. Мұсылман үшін мұсылман бауырын өзінен төмен санаудан асқан жамандық (жаман мінез) жоқ. Мұсылманның қаны, дүние-мүлкі және ар-намысы өзге мұсылмандарға харам!»  .
Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) бұл хадисінде, мұсылман мұсылманның бауыры, сол арадағы бауырмашылдықты бұзатын амалдарға бармау керек екендігін бұйыруда, сосын нағыз тақуалық қайда екенін, мұсылман мұсылманды төмен санауы кішкентай нәрсе болып көрінгенімен Алланың алдында үлкен күнә екендігін көрсетіп жатыр.
Сондай–ақ, Алла және оның елшісі мұсылмандардың бір–бірінің алдындағы міндет құқықтарының толық орындалуын бұйырды және осы арқылы мұсылмандардың арасында келісім, достық байланыс орнайды. Бұлардың барлығы бір–бірінің құқықтарын қолдау болып табылады, ал егер олардың арасында жүректердің бөлінуін және өшпенділікті қажет ететін соғыс болса, мүміндер бауырларын жарастырып олардың бір–біріне деген реніштерін кетіретін амалдар ойлап татуластырсын.
Сосын жалпы тақуалықты әмір етіп, және Алладан қорқу арқылы мүміндердің хақыларын толық орндауды бұйырды. Алла Құранда: «бәлкім (сонда) рақымға бөленерсіңдер» дегені, кім Алланың рақымдылығына қол жеткізсе, дүние және ақыреттің жақсылығына қол жеткізеді дегені, ал мүміндердің құқықтарын орныдамау Алланың рақыметіне тосқауыл болатын ең үлкен кедергілердің бірі екендігін көрсетеді.
Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) хадисінде былай деді:
المسلمُ أخو المسلمِ لا يظلِمُه ولا يُسلِمُه مَن كان في حاجةِ أخيه كان اللهُ في حاجتِه ومَن فرَّج عن مسلمٍ كُربةً فرَّج اللهُ بها عنه كربةً مِن كُرَبِ يومِ القيامةِ ومَن ستَر مسلمًا ستَره اللهُ يومَ القيامةِ 
«Мұсылман – мұсылманның бауыры. Нағыз мұсылман бауырына озбырлық жасамайды. Кімде-кім мұсылман бауырының қажетіне жараса, Алла Тағала да оның қажетін өтейді. Кімде-кім мұсылман бауырының қайғы-мұңын сейілтсе, Алла Тағала да оны қиямет-қайымның қайғысынан құтқарады. Сондай-ақ, кімде-кім мұсылманның айыбын жасырса, Алла Тағала да қиямет күні оның айыбын жасырады»  .
Мұсылман үмбеті қай кезеңде болмасын бір-біріне бауыр. Жоғарыдағы аятта мұсылмандар арасында ешқашан дұшпандық, талас-тартыс, жек көрушілік, төбелес сынды оғаш әрекеттерге орын жоқ екендігі баяндалған. Мұсылмандардың бауырмашылдығы берік болса, алынбайтын қамал, өте алмайтын асу болмайды. Өкініштісі, қазіргі таңда мұсылмандар арасында достық, бауырмалдық мінездерден гөрі, алауыздық көбірек байқалатыны жасырын емес. Кейде адамдар болмашы бір дүниелік іске бола, пендешілікке салынып, мұсылман бауырларымен қарым-қатынасын үзіп жатады. Ислам шариғатында мұсылманның мұсылман бауырына үш күннен артық ренжіуіне тиым салынады. Елімізде халықтың діни-сауаттылығын арттырып, атадан қалған асыл дініміздің тағылымды тәрбиелік құндылықтарын бойымызға сіңіріп, іске асыра білсек қана халқымыздың бірін-біріне деген бауырмашылдығы арта түсері ақиқат. Расында, дін мен дәстүрімізді ұстансақ қана ізгілік пен берке-бірлікке қол жеткізе алатынымыз хақ. Бір-бірімізге мейірімді һәм кешірімді, жанашыр, көркем мінезділік танытып, қамқор және бауырмашыл бола білейік!

Алматы қаласы «Төле би» мешітінің наиб имамы
Асанов Ахан