ДІНИ ТАҢДАУ ДЕРБЕСТІГІ
Дала ділмарлары атанған дана халықымыз ежелден діннің, ділдің, тілдің, ел мен жердің қадір-қасиетін жіті түсініп, осы құндылықтарын қорғау мақсатында жан беріп, жан алысқан. Найзаның ұшына ілген намысын таптатпай, бүгінде күллі әлем халықтары қызыға да, қызғана да қарайтын алып аумақтың иесі болып отыр. Бұның барлығы бұқараның бірлік құмарлығы мен жақсылық пен ізгілік жолына бастаған діни түсінігінің арқасы.
Қазақстан зайырлы, діни таңдауда дербестік берілген мемлекет болғанымен, жалпы ел қауіпсіздігіне залал келтіріп, бұқараға зиянын тигізетін жат ағымдарға рұқсат етілмеген. Себебі тура жолдан тайып, адасушылыққа бой алдырған талай азаматтар арттарынан өзгелерді ертуге құмартып, ең сорақысы түрлі ағымдардың құрамында табылып жатқандығы жасырын емес. Діни тәуелсіздіктің тұғырын тіктегенімізбен, адамдық, адалдықтың шекарасынан шықпайтын, туралықты құптайтын бағыттардың оң көзқарасқа ие екендігін ұмытпағанымыз жөн.
«Зайырлылық» сөзінің түп-тұқиянына үңілетін болсақ, еркін деген мағынаны білдіретінін аңғарамыз. Яғни зайырлы мемлекетте әркім қандай дінді ұстанамын десе де шектеу жоқ, өз еркінде. Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабының 1-тармағында «Қазақстан Республикасы өзін зайырлы, ашық, құқықтық мемлекет ретінде орнықтырады» делінген. Конституциялық негіздегі «зайырлы» ұғымы мемлекеттің барлық салаларында, соның ішінде дін саласында да ашық, айқын саясат ұстанатынын, азаматтардың бостандығын қамтамасыз ететінін, дін мен мемлекеттік саясатты араластырмайтынын білдіреді. Дін таңдаудағы дербестік – әр адамның дүниетанымдық еркіндігін құптай отырып, қоғамның рухани саласындағы ой-санасының алуандығына керағар келмейді. Өз кезегінде осы алуандық ұғымы зайырлы мемлекеттің құқықтық негіздерін қамтамасыз етед
Айдай әлемге әйгіленген «зайырлылық» қағидаты көптеген елдердің құқықтық мемлекет ретіндегі ең бір қозғаушы факторы болып саналады. Заманауи мағынадағы зайырлылық қағидасы ең алғаш Еуропада пайда болған. Тарихнама тұрғысынан алғанда зайырлылықтың отаны Франция болып саналады. Дегенмен діннің мемлекеттен бөлінуі Ежелгі Антикада байқалған. Зайырлы мемлекетте діннің өзіндік орны бар. Дін мемлекеттен бөлінгенімен, халықтың болмысын, тұрмыс-тіршілігінен бөліне алмайды. «Зайырлылық» ұғымы мемлекеттің дінге деген ұстанымының демократиялық сипатта екендігін, діни сенім бостандығының қамтамасыз етілетіндігін танытады.
Негізі, мемлекет азаматтық қоғамның құрамдас элементі ретіндегі діни бірлестіктердің қызметін де реттеп отырады. Мемлекеттің зайырлы сипаты азаматтық қоғам субъектілерінің заңдар мен құқықтық нормаларды қатаң сақтауын және өз қызметтерін осы құқықтық, заңнамалық шеңберде жүзеге асыруын талап етеді. Мемлекет пен қоғам үшін діни алауыздық пен тағатсыздықтың өршуі қаншалықты қауіпті болса, заңдардың, адам құқықтары мен бостандықтарының аяққа басылуы да соншалықты қауіп туғызады. Бірінші жағдай діни фанатизмді туындатса, екінші жағдайда құқықтық нигилизм өріс алады. Зайырлылық сұхбатқа, өзара ынтымақтастық пен түсіністікке негізделе отырып, ал зайырлы мемлекеттілік заңдылық пен құқыққа негізделе отырып, аталған қауіптерден арылуға мүмкіндіктер ашады. Осы негізде зайырлылық – мемлекеттілік пен ұлттық қауіпсіздіктің берік тұғыры болып табылады.
Үйсімбаев Бейбіт Әсетұлы
"Әл-Азим" мешітінің наиб имамы
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.
 Предыдущий |
Следующий |
| ЖАТ АҒЫМҒА ҚАЗАҚЫЛЫҒЫМЫЗ ТОЙТАРЫС БЕРЕДІ | ЖАСТАРДЫ ЖАТ АҒЫМНАН АРАШАЛАЙЫҚ |
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
