ПАЙҒАМБАРЫМЫЗҒА САЛАУАТ ЖӘНЕ СӘЛЕМ АЙТУ
«Расында Алла және Оның періштелері Пайғамбарға салауат айтады. Уа, иман келтіргендер! Сендер де оған салауат айтып және шын ықыластарыңмен сәлем жолдаңдар» (Ахзап сүресі 56-аят).
Алла Тағала мүміндерге салауат және сәлем айтуды әмір етеді. Кәлима шәһадатта да оның атының аталуын парыз етіп, аты аталмаса иманның толық болмайтынын білдірген. Хазіреті Пайғамбарымызға (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) сөзбен, яки іс-әрекетпен құрметсіздік көрсету харам болып табылады. Оны мойындамау Алла Тағалаға мойын ұсынбау, оны мазақ ету болып есептеледі. Өйткені, Ол – бізді надандықтан және адасушылықтан құтқарып, Ислам нұрымен шарапаттандырған, он сегіз мың әлемнің Елшісі, мейірімділік пен жақсылықтың көпірі. Алла Тағала былай дейді: «Ант етемін! Сендерге өздеріңнен сондай бір Пайғамбар келді. Сендердің қиналғандарың, оған өте ауыр тиеді. Ол сендерге өте мейірімді, өте жұмсақ және ерекше қайырымды » (Тәубә сүресі 128-аят).
Жоғарыдағы аятта Алла Тағала Өзінің және періштелерінің Елшісіне салауат айтатынын білдіргеннен кейін, құлдарына сендер де біз сияқты салауат айтыңдар, құрметтің ең жоғарғы дәрежесін көрсетіңдер деп әмір етеді.
Демек салауат аятта айтылғандай үш түрлі жол арқылы келеді:
Бірінші – Алла Тағаланың салауаты; екінші – періштелерінің; үшінші – мүминдердің салауат айтуы.
1. Алла Тағаланың Пайғамбарына салауат айтуы. Бұл Алла Тағаланың оған деген мейірімі мен ризалығын білдіруі деген сөз. Сонымен қатар оған жәрдем етуі, оның абыройын асқақтатуы, істерін берекетті етуі, атының дәріптеліп, ақырет сыйлықтарын беруі және айтылған салауатты қабыл етуі деген мағыналарды білдіреді.
2. Періштелердің салауат айтуы. Періштелер Пайғамбарымызды (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) өте қатты жақсы көреді. Олардың салауат айтуы оған ең жоғарғы мәртебелердің берілуін, дінінің және шариғатының жан-жаққа таралуын, Елшісінің жоғары дәрежелерге қол жеткізуі үшін Алла Тағалаға дұға жасап, кешірім тілеп, ал оған салауат айтқандарға да Алла Тағаладан жақсылықтар тілеуі!
3. Мүминдердің салауат айтуы. Оны құрметтеп, ілтипатпен мадақтап, ол үшін дұға ету деген сөз. Сондай-ақ Алла Тағаладан дінінің жайылуын, абыройының жоғарылауын тілеп, жәннәттағы Мақамы Махмудты және үмметіне шапағатшы болуын жаратушыдан сұрауы дегенді де қоса қамтиды.
Пайғамбарымызға (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) салауат және сәлем айтудың қасиеттеріне байланысты көптеген хадистер бар. Хадистерде кімде-кім бір салауат айтатын болса, Алла ондай пендесі үшін он күнәсының кешірілетінін, бір сәлем берсе он рет сәлеміне жауап беретінін білдірген. Абдулла ибн Абу Талха әкесінен риуаят еткен хадисте Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) бір күні жүзінде күлкі ұялаған қуанышпен келеді. Сахабалар: «Уа, Алла Елшісі, жүзіңізден қуанғаныңызды көріп тұрмыз», - дейді. Сонда Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Маған Жәбірейіл (а.с.) келіп мына сүйінші хабарды берді. Алла Тағала былай деді: «Үмметіңнен біреу саған бір салауат айтса, Мен оған он рет истиғфар етемін. Ол саған бір сәлем айтса, Мен оған он сәлем айтамын. Бұл сені қуандырмай ма?», - деді мен де «иә» дедім (Нәсәи, Сәһу 55).
Пайғамбарымызға (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) салауат және сәлем айту Алла Тағаланың ризашылығын алуға себепкер болады, олай болса бізге Ислам нұрымен һидаят (тура жол) берген Пайғамбарымызға шынайы ықыласымызбен салауаттар айту борыш болып саналады. Тағы бір хадисінде: «Қиямет күнінде адамдардан маған ең жақын болатындар маған ең көп салауат айтқандар болады», - деді (Тирмизи, Уитр 21). Адам баласы жақсы көргенін тілінен тастамай әр уақыт еске алып, оның атын айтып жүреді. Әрбір мұсылман Пайғамбарымызды (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) өзінен де жақсы көріп әрдайым аты аталғанда оған салауат және сәлем айтуды ұмыт қалдырмауы тиіс. Сүйікті Пайғамбарымыздың «Мұхаммед» деп аты аталғанда ерекше әдептілік танытып құрметпен «оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын», «Аллаһумма салли ала Мухаммед», «Саллаллаһу ала Мухаммед» немесе «Саллаллаһу аләйһи уә сәлләм», дейтін болсақ салауат айту міндетін орындаған боламыз.
Сахаба Әбу Һурайрадан (р.а.) риуаят етілген хадис шарифте Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай деген: «Маған салауат айтқандарыңда, мен үшін Алла Тағаладан «уасила» сұраңдар» деді. Сахабалар, Уа, Алла Елшісі! «Уасила» деген не - деді. Сонда Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Уасила – жәннәттың ең жоғарғы дәрежесі, ол жерге тек қана бір кісі барады. Ол мен болуым мүмкін» (Ахмад ибн Ханбал, Мүснәд 2, 256). Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) үшін уасила сұрау, оның шапағатына бөленуімізге себепші болады. Ал азан шақырылғаннан кейін дұға оқу, қиямет күні Алла Тағаланың рұқсатымен Пайғамбарымыздың шапағат беретініне ишарат етеді.
Уа саллаллаһу ала сәийдина Мухаммәдин уа ала әлиһи уа сахбиһи уа сәллим.
Саясат Көкенай
«Байкен» мешітінің
наиб имамы
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.