ТӘУЕЛСІЗДІК ПЕН ЗАЙЫРЛЫЛЫҚ
Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылы ішінде зайырлылық қағидаты егеменді еліміздің қызмет етуінің іргелі негізіне және оның басты құндылықтарының біріне айналды. Атап айтқанда, бұл принцип мемлекеттік қызмет, білім беру, мәдениет, денсаулық сақтау, отбасы және неке институты саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев біздің дін саласындағы саясатымыз конфессияаралық татулық пен толеранттылықты нығайтуға бағытталғанын нақты атап көрсетті. Еліміздегі ар-ождан бостандығына Конституция кепілдік береді.
Жаратушының құдіретіне терең сену азаматтарымыздың, әсіресе, жастардың рухани өзін-өзі жетілдіруіне септігін тигізіп жатыр. Бүгінгі таңда әлем елдерінің басым көпшілігі мемлекеттік құрылымның зайырлылық принципін ұстанады. Бұдан көп уақыт бұрын саясат пен дінді бөлу идеясын көрнекті ойшылдар мен теологтар, соның ішінде мұсылман әлемінде де алға тартты. Демек, сонау 10 ғасырда Орталық Азия үшін дәстүрлі исламның ханафи мәзһабының негізін қалаушылардың бірі имам Әбу Мансур әл-Матуриди дінді ұстану мәжбүрлеумен емес, адамның еркіндігімен шартталған.
Сонымен бірге зайырлылық пен діншілдік бір-біріне қайшы келмейді, өйткені біріншісі басқару нысанын білдірсе, екіншісі рухани қажеттіліктерді реттейді. Мұндай бөліну, егер ол түбегейлі жоймаса да, кез келген жағдайда бір идеологияны екіншісіне қарсы қоюмен байланысты тәуекелдерді барынша азайтады. Ең алдымен, бұл айтылғандар кез келген мемлекеттің басты басымдығы болып табылатын ұлттық қауіпсіздік саласына қатысты екенін ұмытпауымыз қажет.
Азаматтардың дінге көзқарасына, сеніміне қарамастан тең болуы керек. Бұл зайырлы мемлекетте бір адамның дінге, наным-сенімге деген көзқарасы негізінде бір адамның құқықтары мен бостандықтарына, екінші бір адамның артықшылық жағдайына қол сұғуға жол берілмеуі керек дегенді білдіреді. Азаматтар кез келген дінді емін-еркін ұстануға немесе ешбір дінді ұстанбауға құқылы.
Ресми құжаттарда азаматтардың дінге көзқарасын көрсетпеуге құқығы бар. Мемлекет дінге қатысты бейтараптықты ұстанады және діни бірлестіктерге олардың қызметі үшін тең мүмкіндіктер мен жағдайлар жасайды.
Осылай қамтамасыз етілген қоғамның толеранттылығы мен бірлігі Қазақстанның халықаралық беделіне оң әсерін тигізетінін атап өткен жөн. Біздің конфессияаралық келісім тәжірибемізге арналған шетелде көптеген форумдар мен конференциялар соның дәлелі бола алады. Қазақстанның әлем мойындаған діндер мен өркениеттер диалогы алаңдарының бірі болуы кездейсоқ емес.
Әрине, Қазақстанның зайырлы мемлекет ретіндегі жетістіктері түйткілді тұстарды кемітпеуі керек. Діни экстремизм басқалармен қатар үлкен қауіп төндіруде. Бұл құбылыстың себептеріне әлеуметтік күйзеліс, сыртқы факторлар, психологиялық жарақаттар себеп болуы мүмкін.
Жағдайды діннің мәнін білмеу, оның құндылықтарын дұрыс түсінбеу, фанаттық төзімсіздік пен қатыгездік қиындатады. Бұл адамды тек өзінің теріс пікіріне соқыр түрде еріп, қоғамның басқа мүшелерінің пікірін мүлде елемеуге итермелейді. Басқаша айтқанда, діни экстремизмнің классикалық және заңға бағынатын діни ағымдардан басты айырмашылығы – адамның басқа адамдардан артықшылығына сену. Бұл сенім олардың санасында мемлекет заңдарын, зайырлы қоғамның нормаларын бұзып, қарсыластарымен тек идеологиялық емес, сонымен қатар физикалық тұрғыдан да күресуге моральдық құқық береді.
Сондықтан да қазіргі таңдағы дін атын жамылып, экстремизм әрекеттеріне баратын жастарға қарсы шығу үшін қарапайым, дін ізденген жастардың иммунитетін күшейту қажет. Ақты қарадан, қараны ақтан ажырата алмаған жастардың дін мәселелеріндегі дұрыс-бұрыстық секілді шешімдерді білікті теолог, имам, мамандардан сұрау керек.
Жетпісбаев Жолдас
Бостандық ауданы
"Байкен" мешітінің наиб имамы
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.
 Предыдущий |
Следующий |
| ШЕТЕЛДЕ ДІНИ БІЛІМ АЛУДЫҢ ҚАЖЕТІ ҚАНША? | ДАИШ-ПЕН КҮРЕСТІҢ НЕГІЗГІ МӘСЕЛЕЛЕРІ |
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
