ДІН МЕН ДӘСТҮР - ДІҢГЕГІМ!
Қазіргі күні дін мен дәстүр мәселесі мемлекеттік деңгейде көтеріліп жүр. Руханиятының ажырамас құрамдас бөлігі саналатын бұл қос құндылық тек қатар ұштасқанда ғана қазақы болмысымызды әйгілеп, ішкі тұрақтылығымызға тірек болмақ. Бір бұл емес, аталмыш тақырыптан тармақталар ұғымдар аясы да күн өткен сайын кеңейіп келеді. Соның ішінде мемлекеттің діни саясаты, ҚМДБ-ның түрлі тұжырымдамалары мен діни мәдениет сынды мәселелерді бөле-жара атауға болады. Жалпы, дін мен дәстүр бірлігі, жастарды жат ағымдар жетегінде кетуден сақтандыру, түркі халықтарының ортақ мирасы саналатын Ханафи мәзхабының ұлтты ұйыстырудағы берер мүмкіндігі зор.
ҚР Тұңғыш Президенті-Елбасы Н.Назарбаев: «Біз мұсылман үмбетінің бір бөлігі екенімізді мақтан тұтамыз. Ол – біздің дәстүріміз. Діни экстремизммен күрес дінмен күреске жалғасып кетпеуге тиіс. Дін мәселелерінде ойластырылған қадам және өте мұқияттылық қажет» деген еді. Мемлекеттік биліктің таяқтың екі ұшын да ескеріп екшеген сарабдал саясаты діннің маңыздылығын меңзейді. Бұл тым күрделі тақырып. Жат ағымдардың тигізетін зияны шаш-етектен. Олардың негізгі мақсаты дінді көркейту емес, керісінше адамдардың, қоғамның арасына іріткі салу, алалау. Және ең бастысы олардың ғылымға, дәстүрге қарсы болуы айшықты көрініс тапқан. Сан ғасырлардан бері ата-бабамыз ұстанып келе жатқан дәстүрлер ойдан, не болмаса еріккеннен шығарылған жоқ қой, қазақтың қай дәстүрі болмасын шариғатпен астасып жатады. Даналарымыз «дін-дәстүрдің таразысы» деп таныған. Қандайда бір дәстүрді алып қарасаңыз ол әуелі дінмен өлшенеді. Яғни, Құран кәрім қағидаларымен және Пайғамбарымыздың (с.ғ.с) сүннетімен екшеліп отырған. Жат ағымдар құрылымында кездесетін тағы бір кемшілік - олар Құранды да, Пайғамбарымыздың (с.ғ.с) хадистерін қате түсінеді, бұрмалайды. Негізгі астарлы мағынасын емес, тікелей түсініп адасады. Дәстүрсіз дін ұстанушылардың қоғамға залалы сол, бір үйдің екі баласы бірі құбылаға, бірі шығысқа қарап намаз оқығанындай бір көзқараста болмайды. Мәселен, дінді алып кеме десек, оның ескегі жан-жаққа есетін болса дін көркеймейді. Сол кеменің бір ұшын шауып алып «қайық жасаймын» деу тіптен үлкен қате. Мақсат біреу ғана болуы керек. Ол – Хақты табу және осы Хақ жолымен жүру дер едім.
Соңғы статистикалық мәліметтерге жүгінсек, бүгінгі қоғамда діншілдік күрт жоғарылап кетіпті. Кейбір дінтанушылар діншілдіктің белең алуы діни радикализмге де оң ықпал жасайды деген пікірде. Бұл жағдайда ең басты себеп ол білімсіздік. Діни сауаттың төмендігінен жастарымыз жат ағымдар жетегінде кетуде.
«Уықты басқұр сақтайды, ұлтты дәстүр сақтайды» дейді халық даналығы. Сондай-ақ, «Гүлсіз жер тозады, дінсіз ел азады» деген де қазақ нақылы бар. Дін мен дәстүр сынды екі құндылықты тең ұстауда ұлылар елінің дін қызметкерлері де елеулі үлес қосуда.
Әлемде төрт мәзхаб бар. Ол төртеуі ғимараттың төрт жағынан қарап отырған адамдар сияқты. Төрт жағынан төрт түрлі сипаттағанымен ғимарат сол біреу-ақ. Айтарым, төрт мәзхаб та бір-бірін құрметтейді. Артықшылығымыз сонда, жат ағымдар арасындағыдай тартыс пен қарама-қайшылық жоқ. Ханафи мәзхабының өзі сан ғасырдан бері халқымызбен бірге жасап келеді. Қараханид дәуірінен бастап оныншы ғасырда Ислам діні мемлекеттік дін болып қалыптасты. Содан бері қарай ата-бабамыз Ханафи мәзхабымен келе жатыр. Ол біздің қанымызға сіңіп кеткен. Қай ақын, жазушы, ғұламаларымызды алсаңызда, мәселен сонау Қожа Ахмет Иассауиден бастап, Ахмет Иүгінеки, Жүсіп Баласағұн бар, берірек алсақ Ыбырай Алтынсарин, Абай Құнанбайұлы, Шәкәрім қажы Құдайбердіұлы барлығының негізгі сенімі, ақидасы Матруди ақидасы болған, ұстанған мәзхабы Ханафи мәзхабы болған. Тал бесіктен жер бесікке дейін қазақы әдеп пен дәстүрді берік ұстанып өту ләзім. Ханафи мәзхабының артықшылығы сонда дінімізге дәстүрлі реңк береді һәм діни алауыздық тудырмай, береке-бірлігімізге де кепіл бола алады.
Бір мәзхабпен жүргендіктен ата-бабамызда ешуақытта дін турасында дау болмаған. Жер дауы, жесір дауы болса да, руға бөлінсе де, ешқашанда дінге бөлінбеген, дін дауы болмаған. Бұл ізгі қасиет бүгінгі бізге де өнеге болса екен деп тілеймін.
Орынбасаров Жалғас Жақсыбекұлы
Бостандық ауданы
"Нұр-Мүбарак" мешітінің наиб имамы
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.
 Предыдущий |
Следующий |
| ДӘСТҮРЛІ ИСЛАМНЫҢ ЖАРҚЫН ӨКІЛІ ИМАМ МАТУРИДИ | ЖАТ АҒЫМҒА ҚАЗАҚЫЛЫҒЫМЫЗ ТОЙТАРЫС БЕРЕДІ |
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
