Кешірімділік – ізгіліктің белгісі
Мақтау - Алла Тағалаға ғана лайықты! Оның салауаты мен сәлемі хақ Пайғамбары Мұхаммедке және отбасына болсын. Алла Тағала Құран Кәрімде былай дейді: " ( Мұхаммед) кешірім жолын ұста, туралықты әмір ет, надандардан бет бұр". (Ағраф сүресі 199-аят).
Тағы бір аятта: "Раббыларыңның жарылқауы мен кеңдігіне, жер мен көктей болған жәннатына асығыңдар. (Бұлар) тақуалар үшін әзірленген. Олар (тақуалар) кеңшілікте де таршылықта да Алла жолында малын сарп ететін жандар. Сондай-ақ олар-ашуларын жеңушілер, адамдарды кешірім етушілер. Алла жақсылық істеушілерді жақсы көреді", - деп айтылған.
Пайғамбарымыз (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын) хадис шәрифінде: (Барраз және Табараниден жеткен): "Сендерге Алла Тағала дәрежені көтеретін амалды айтайын ба?», - дейді. Сонда сахабалар: - «Әрине», - дейді. Алла елшісі (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын): " Саған жауластық қылғанға сабыр етуің, зұлымдық қылғанды кешіруің, бермегенге беруің, сенімен қарым-қатынасты үзген адаммен байланыс орнатуың " – деген екен.
Халқымызда «Кешірімді болу кемшілік, кешіре алмау кемдік емес» деген даналық сөз бар. Яғни, бұдан шығатын ой, кешірім - ізгіліктің белгісі екені.
Алла Тағаланың 99-атының "Ғафур" деген сипаты бар. Алла Тағала кешірімділердің кешірімдісі. Пайғамбарымыз (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын) кешіре білудің үлкен үлгісін көрсетті.
Бірде пайғамбарымыз (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын) жорықтан келе жатып, жолда түнейді. Сонда жаудың бір адамы бәрі ұйықтап жатқанда жасырынып келіп, Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын) бас жағына тақап қылышын суырып тұрып: "Мен сені өлтірем десем кім тоқтата алады" - дейді. Сонда Пайғамбарымыз (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын): "Алла Тағала" дейді. Сол сәтте әлгі адамның қолынан қылыш түсіп кетеді. Қылышты қолына алған Пайғамбарымыз (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын): "Ал енді мен сені өлтірем десем мені кім тоқтата алады?», - дейді. Әлгі адам: "Шамасы жете тұра зұлымдық істемейтіндердің ең абзалы болыңыз, "- дейді. Пайғамбарымыз (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын): «Алланың жалғыз екеніне және менің Алланың елшісі екендігіме куәлік келтір», - дейді. Әлгі адам: « Енді адам өлтіруге тырыспаймын, сенімен бірге де болмаймын және сенімен соғысатындардың ішінде де болмаймын», - деп сөз береді. Сонда Пайғамбарымыз (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын) әлгі адамды жөніне қоя берді. Әлгі адам өз қауымына келген соң: «Мен адамзаттың ішіндегі ең абзалының алдынан келдім», - деген екен.
Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын) туысы, дін қаһарманы Хамзаны (р.а.) шәһид қылған Уахшиға, өмір бақи дұшпан болып, қанша қиыншылықтар тудырған Абу-Жаһилдің ұлы Икримаға да кешірім жасауы кешірімділіктің үлкен өнеге үлгісі.
Пайғамбарымыздан (оған Алланың игілі мен сәлемі болсын) тікелей тәрбие алған сахабалар кешірімділікті өмірлерінде іспен көрсетті.
Кешіріміділік адам бойындағы жақсы қасиет, адамзаттың өмірдегі ара-қатынасын реттейтін өте қажетті сипат. Халқымызда: "Жаңылмайтын жақ, сүрінбейтін тұяқ жоқ дейді". Өмір болған соң туыстарда, жанұяда, көршілер, әріптестер арасында әр-түрлі жағдай туындауы мүмкін. Қайта көрісер күндер болған соң бір-біріне кешіріммен қараған абзал іс.
Кешірім дегеніміз - саған деген жамандықты жүректе ұзақ сақтамау. Халқымызда "жақсылыққа жақсылық істеу әркімнің қолынан келеді, ал жаманшылық істегенге жақсылық істеу ең парасатты, иманды адамдардың қолынан келеді", - деген қанатты сөз кеңінен тараған. Осы орайда да «Таспен атқанды аспен ат» деген сөз өзекті.
Кейбіреулер кешірімділікті қорқақтық. әлсіздік деп түсінеді, бұл үлкен қателік. Ағат сөйлеп, шалыс іс істегенде ренжіген адамға «кешіріңіз» деп бірнеше рет айту, ол адамның ішкі дүниесінде көп нәрсені жақсылыққа өзгертетінін түсінеміз бе? Дана халқымыз «Алдыңа келсе атаңның құнын кеш» деп бекер айтпаған. «Кең болсаң , кем болмайсың» деген сөздер де кешірімді болудың маңызды екенін айғақтайды.
Құрметті мұсылман бауырлар, өмір болғаннан кейін әр-түрлі жағдай кездеседі. Сондықтан, дініміз ислам бұйырғандай кешірімді, кең болайық. Өміріміз мағыналы берекелі болады. Иттей ырылдасып, ерегесіп-тартысып өмір сүру қандай ауыр. Өмірдегі көп келеңсіз жағдайлар осы кешірімділіктің төмендігінен туындайды емес пе?
Алла Тағала мүминнің абзал сипаты, ізгіліктің белгісі болған кешірімділікті баршамызға нәсіп етсін!
Саттарқұл Сатиұы
Түркісб ауданының бас имамы
.
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.