Оқу-білім бұлағы, білім-өмір шырағы!
Білім – адамзат мәдениетінің ең көрнекті және ауқымды ұғымдарының бірі. Сонымен қатар, қоғамдағы тыныштық пен тұрақтылықты сақтап тұрушы негізгі фактор. Әуелі адам баласының басқа жаратылыстан ерекшелігі саналылығы болса, сол саналы жаратылыс иелерін бір-бірінен үстем көрсетіп, бір-бірінің алдында шынайы құрмет пен атақ-абыройға бөлейтін осы білімнің жемісі болмақ. Ол турасында ұлы ойшыл, кемеңгер тұлға Абай Құнанбайұлы: «Тегінде, адам баласы адам баласынан ақыл, білім, ар, мінез деген қасиеттерімен озады», - деп тоқсан ауыз сөзді тобықтай түйіндеген. Ал, қасиетті Құран Кәрімнің алғашқы түскен «Алақ» сүресінің бес аяттында оқуға, білім алуға, ізденуге шақырады. Сүйікті пайғамбарымызға (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) бізді жоқтан бар еткен Алла Тағала: «Оқы! Сені жаратқан Раббыңның атымен оқы! Ол адамды ұйыған қаннан жаратқан. Оқы! Раббың аса ардақты. Ол қаламмен (хат жазуды) үйретті. Адамға білмеген нәрселерді білгізді», - деп оқу-білім арқылы білмегеніңді білуге, тылсым-құпияға толы жаратылыстың сырларына көз жеткізуге мүмкіндіктер ашылатындығын, күллі ақиқатқа тек білім алу арқылы ғана қол жеткізуге болатындығын дәріптейді. Біз өмір сүріп отырған мінсіз жараталыс әлемінде қаншама тіршілік иесінің өмір сүретіні беймәлім. Десек те, өмір есігін ашқан кез келген жаратылыстың өмір сүру заңдылықтары мен өмірге қосар үлесі зор екендігі ақиқат. Алла жаратылысының қайсысы болмасын өмірге келгендегі негізгі міндеттері мен атқаратын қызметтері айқындалып қойылған. Әр жаратылыс өзіне жүктелген міндеттен ауытқыған сәтте, өмір заңдылығы бұзылып, қоғамдағы тыныштық пен тепе-теңдіктің аражігі ажырары сөзсіз.
Бір қарағанда тым қауқарсыз көрінген құрт-құмырсқалардың арқасында табиғат ана өзінің тазалығы мен сұлу көрінісін сақтап келе жатқандығын біреу білсе, біреу білмесі анық. Санасыз болған тіршілік иелері өздеріне жүктелген міндеттерін мінсіз орындап келуін тылсым күштің әсерімен ұштастырар болсақ, бүкіл тіршілік иесінен үстем тұратын адам баласының мына өмірдегі міндеттері қандай? Қандай жағдайда өз міндетерімізді күмәнсіз атқарып, Абай дәріптеген «Толық адам» дәрежесіне қалай көтерілеміз? «Сенде бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та бар қалан», - деп нұсқаған ұлы ойшылдың бағыты қайсы?!
Өмір сан түрлі құбылыстар мен тылсым сырларға толы құпиялы мекен. Жоғарыда атап өткеніміздей қандай бағытқа қадам баспастан бұрын бізге ең қажетті болған әрекет «оқу», «білім алу» болмақ. Абай атамыз өзінің қара сөздерінде: «Әуелі адамның адамдығы ақыл, ғылым деген нәрселерменен. Ал ғылым-білімді әуел бастан бала өзі ізденіп таппайды. Басында зорлықпенен яки алдауменен үйір қылу керек, үйрене келе өзі іздегендей болғанша. Қашан бір бала ғылым, білімді махаббатпенен көксерлік болса, сонда ғана оның аты адам болады», - деген. Сонан соң ғана Алла тағаланы танымақтық, өзін танымақтық, дүниені танымақтыққа бағдар беруге болатындығын ескерткен. Осылайша Абай «толық адам» дәрежесіне көтерілгісі келетін кез келген ізденушіні жастайынан білім алуға шынайы құштарлықпен кірісуге үгіттейді.
Ел ертеңі, халық болашағы өскелең жас ұрпақтардың қолында екендігі мәлім. Сол үміт артып отырған жастарымыз алдынғы буын ағалардың жолын лайықты жалғастырып, өздерінің сенімді селге жықпас ізбасар екендіктерін дәлелдеген шақ, нағыз аяғынан нық тұрған ел екендігіміздің айқын көрінісі болар еді. «Жастық шақта алған білім – тасқа таңба басқандай» - демей ме дана халқымыз? Жас шағыңда алған білімің ешқашан ескірмек те, ұмытылмақ та емес. Сол үшін жастайымыздан білім алуға, жастарымызды білімге шақыруға, білгендерімізді арттағы іні-қарындастарымызға үйретуден ешқашан жалықпайық.
Ал күллі білімді қор қылатын: тәкәппарлықтан, ұялшақтықтан, жалқаулықтан өзімізді қашық ұстайық. Сонда ғана керегесі кең, іргесі бүтін алпауыт мемлекетке айналарымыз хақ. Қорыта келгенде: «Білім – кітапта. Қазіргі таңда балалардың көбісі компьютерде отырады. Сондықтан, болашақта кітап оқығандар компьютерде отырғандарды басқарады», - деп Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев айтқандай, келешекте біреуге бағынышты болғымыз келмесе, оқыйық, ізденейік, білім алайық. Күллі ақыл мен ғылымды тоздыратын ой кеселдерінен өзімізді сақтайық. Шынайы білім – жарқын болашақ кепілі. Өзіміздің жарқын болашағымыз өз қолымызда екендігін ешқашан естен шығармайық.
Құлмырзаұлы Ерлан
«Әбу Бакір» мешітінің найб имамы
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.