ПАРАЛЛЕЛЬДІ ХАЛИФАТ - ХИЗБУТ-ТАХРИР
Хизбут-Тахрир алғаш рет 1950 жылдардың басында Иорданиядағы палестиналықтардың арасында пайда болды. Араб тілінен аударғанда «Бостандық партиясы» деген мағына береді. Негізін шариғат соты болған Тақиуддин Набхани қалады. Бұл партия Таяу Шығыстың бірнеше елдерінде шағын, алайда шынайы жақтастарға ие болды, сонымен қатар Батыс Еуропа мен Индонезиядағы мұсылмандар арасында да танымалдыққа ие болды. Партия Орталық Азияда 1990 жылдардың ортасында іс-әрекетін бастады және Өзбекстанда, Қырғызстанда, Тәжікстан мен Қазақстанда бірқатар жақтастарын тапты. Оны қолдаушылардың санына қатысты әртүрлі пікірлер бар. Орталық Азия бойынша шамамен 15-20 мыңға жетуі әбден мүмкін.
Хизбут-Тахрир діни ұйымға қарағанда, идеологиясы исламға негізделген саяси партия деп айтсақ қателеспеспіз. Оның мақсаты – бүкіл мұсылман елдерін ислам билігіне біріктіретін тарихи халифатты қайта құру және Батыстың ықпалын теңестіре алатын мемлекет құру. Партия Сауд Арабиясы мен Иранның қажетті критерийлерге сай еместігін алға тартып, қазіргі заманғы ислам мемлекеттерін құру әрекеттерін жоққ шығарады. Партияның пікірінше, Ислам мемлекетіндегі ислам құқығы болған шариғат заңдары өмірдің барлық салаларында қолданылуы қажет, сонымен қатар шариғаттан басқа заңнамалық актілерге жол берілмеуі керек.
Хизбут-Тахрир зорлық-зомбылықты саяси күрестің бір түрі ретінде қабылдамайды. Өздерінің іс-әрекеттерінің көпшілігі бейбіт сипатқа ие болғанын мәлімдейді. Сөз жүзінде бұл топ жазықсыз адамдарды өлтіру Ислам заңына қайшы деп есептеп, терроризмді жоққа шығарады. Алайда, мұндай мәлімдемелердің астарындағы партиядағы қайнар көздерде зорлық-зомбылықтың идеологиялық негіздемесі бар және өздерінің Таяу Шығыстағы сәтсіз төңкеріс әрекеттеріне қатысқанын мойындайды.
Бұқаралық ақпарат құралдары мен басқа да дереккөздердегі аналитикалық жарияланымдарды зерделей келе, Орталық Азияда белсенді жұмыс істеу үшін Хизбут-Тахрир басшылығының ислам халифатын құру идеясының ізбасарлары бола алатын халықтың белгілі бір категорияларын анықтағанын көрсетті. Партия мұндай топтарға, біріншіден, халықтың әлеуметтік жағынан аз қамтылған, қорғалмаған топтарын, екіншіден, партияның бөлімшелерін жергілікті жерде биліктің ықтимал заңды қудалауынан қорғай алатын билік құрылымдарының жекелеген өкілдерін, үшіншіден, қажет болған жағдайда Хизбут-Тахрирге қолдау көрсету мен қорғау мақсатында құқық қорғау органдарының кейбір қызметкерлерін жатқызады.
Партия жетекшілері ашық түрде азаматтық бағынбауға шақырады, діни фанатизм мен ұлтаралық алауыздықты қоздырады, белгілі бір мемлекетте қалыптасқан конституциялық құрылымды өзгерту бойынша нақты қадамдар жасауға дайын болады. Партия өздерінің идеологиялық көзқарастарын дәлелдеу үшін Құран аяттары мен Мұхаммед пайғамбардың хадистерін кеңінен пайдалануда. Бұл ретте олар мағынасы мен мазмұны ортақ аят-хадистерді ғана келтіріп, қаласа, әртүрлі жағдайда, сілтеме жасауға болатын ерекше әдісті қолданады. Қайнарлардың мұндай түсіндірілуі Хизбут-Тахрир лидерлеріне өздерінің теорияларын діннен хабары әлсіз оқырмандарға немесе уағыздарын тыңдаушыларға исламның негізгі көздеріне негізделген ретінде түсінуге алып барады.
Исламды өздерінің ыңғайына байланысты түсіндіруі діндегі адамды адастырушылыққа алып барар жол екенін ескеретін болсақ, Хизбут-Тахрир және өзге де теріс діни ағымдардың қазақ қоғамына, қазақи дүниетанымына, ұлттық құндылығымызға алып келер зардабы көрінеді. Зайырлы қоғамды жоққа шығарып елді басқарып отырған Ата Заңымыз – Конституцияның басты қағидаты болған зайырлылықтан теріс айналатын болсақ ертеңгі күні Ауғанстанның қазіргі жағдайын бастан өткізуіміз хақ. Мұның барлығының алдын алу үшін халық арасында, оқу ордалары мен мекемелердің қабырғаларында зайырлылық, ұлттық құндылық тақырыптарында түсіндірме жұмыстарын өткізіп, халықтың діни сауаттылығын көтеретін, діни мәселелердегі мұқтаждықтарын қанағаттандыратын білікті теологтардың көбеюі қажет.
Әбдіразақ Талғат
Алатау ауданы
"Д.Қонаев" мешітінің ұстазы
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.
 Предыдущий |
Следующий |
| ДАИШ-ПЕН КҮРЕСТІҢ НЕГІЗГІ МӘСЕЛЕЛЕРІ | ДӘСТҮРЛІ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫ ҰЛЫҚТАУ - ДҮНИЕТАНЫМҒА ЖАТ БОЛҒАН АҒЫМДАРДАН САҚТАНУ |
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
