ТҰРАҚТЫЛЫҚ АЛЛАҒА ҰНАМДЫ ІС
Қасиетті Құранның аяттары мен ардақты Мұхаммед Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) сүннеті арқылы адамның іс-әрекеті Алла Тағаланың алдында әр түрлі дәрежеде болатындығы баяндалған. Амалдардың ішінде кейбіреулері басқаларына қарағанда Алла алдында ерекше ұнамды. Ал Алла Тағала ұнамды болған амалды орындау арқылы пенде Жаратушы иесінің разылығына қол жеткізеді. Ол турасында қасиетті хадистерде былай делінген:
Бірде сахабалар Алла Елшісінен (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Уа, Алланың Елшісі, қандай іс Аллаға ең ұнамды, сүйкімді іс болып саналады?», - деп сұрайды. Сол кезде Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Үнемі және үздіксіз орындалатын амалдар», - деп жауап берген (Тирмизи). Басқа бір хадисте, Айша анамыздан (р.а.) келесі хадис риуаят етіледі: «Бір кісі Пайғамбардан (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Аллаға ең ұнамды амал қайсы?», - деп сұрағанда, ол: «Аз болса да үздіксіз (тұрақты түрде) орындалатын амал», - деп жауап берді» (Бұхари, Мүслім).
Бұл хадис тұрақтылықтың маңыздылығын көрсетеді. Аз болса да, бірақ тұрақты амалдар жасау – бізді жүйелі түрде Алланың разылығына жеткізеді деп сенеміз. Мысалы, пенденің бір түн ұзақ тәһәжуд намазын орындап, келесі бірнеше түндерін орындамауынан, түннің аз бөлігін ғана құлшылыққа бөліп, бірақ үзбей орындауы сауапты құлшылықтың ләззатын сыйлайды. Алайда, кез-келген істе тек қана тұрақтылық емес, шынайылық қажет екенін ұмытпағанымыз жөн.
«Бұл хадис амалдарда тұрақты болуға шақырады, сонымен қатар бұл жерде кішігірім, бірақ тұрақты іс, үлкен, бірақ тұрақты емес істен гөрі абзал екені айтылады. Үнемі жасалынатын кішігірім амал, үлкен әрі тұрақсыз амалға қарағанда әлдеқайда көп пайда әкеледі», - деп Имам Әл-Нәуәуи осы хадиске түсініктеме берген.
Қазіргі таңда көптеген психологиялық кітаптарда келтірілетін сан алуан байлық пен бақытқа жетелейтін әдістердің бұлағы осы хадис. Жапонияда кең тараған уақытты жоспарлау, көздеген мақсатқа жетудің кайдзен тәсілі, амалды үнемі орындау қағидасына сүйенген.
Ғұлама, шейх Мұхаммед Садық Мұхаммед Юсуф өзінің «Хадистер және Өмір» кітабының 2-ші томында:
«Ислам адамға барлық нәрселерде, соның ішінде ғибадатта барынша жеңілдік береді. Сондықтан ислам шариғаты адамнан оның күшінен тыс ештеңе талап етпейді. Тіпті ғибадаттардың белгілі бір өлшемі бар. Тіпті исламның міндетті ережелерінде физикалық мүмкіндіктері шектеулі адамдар үшін ерекше жағдайлар қарастырылған. Сонымен қатар, физикалық жеңілдету мүмкіндігі барлық жағынан ақылға қонымды және икемді. Физикалық жеңілдік болсын, бірақ рухани ғибадат тұрақты және тоқтамайтын болсын», - дей келе, амалдардың тұрақты болу қажеттілігін меңзейді.
Құран жаттау және қирағат ілімдерінің ғалымы Айман Рушди Құран жаттаудың ең тиімді тәсілі турасында былай дейді: «Күніне кем дегенде бір қатар жаттап, үнемі тұрақтылықты сақтау – қари болудың кілті». Ғалымның бұл сөзінен кез-келген мұсылман осы алтын қағиданы ұстану арқылы үлкен жетістіктерге қол жеткізе алатынын түсінеміз.
Күнделікті тіршілігімізде болсын, құлшылығымызда болсын атқарылатын үздіксіз іс-әрекеттердің жемісін анық көре алатынымызды үйренеміз. Үздіксіз салихалы іс-әрекеттердің жемісі – әдептің қалыптасуы. Ал, әдептің қалыптасуы – көркем мінездің гүлденуі.
Аллаға мойынұсыну және Жаратушыға жүйелі түрде құлшылық ету арқылы берекеге қол жеткіземіз. Өйткені, ғибадаттың негіздері өзгермейді, Алла Тағала оларды әлемнің ақырына дейін әр адамның игілігі үшін міндеттеді. Мысалы, парыз намаздар (күніне бес мәрте), Рамазан айындағы ораза (жылына бір мәрте) және т.б., сондай-ақ қосымша ғибадат түрлері (түн ортасында намаз оқу, аптаның белгілі-бір күнінде ораза ұстау, садақа беру және т.б.), бізді нақтылыққа және жүйелілікке (тұрақтылыққа) үйретеді. Десе де, тұрақты орындап жүрген амалдарымыздың өзінде шектен шықпауымыз қажет екендігін естен шығармауымыз керек. Біз тек ниетіміздің шынайылығы мен сөздеріміз бен әрекеттеріміздің Алланың кітабына және Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) сүннетіне сәйкестігін бақылап, әрекет етуіміз керек.
Алла бізге кіші болсын, үлкен болсын амалдардан жалықпауға нәсіп етсін! Алла баршамыздың үздіксіз амалдарымызды қабыл етсін деп тілейік!
Ерлан Құлмырзаұлы
"Әбу-Бәкір" мешітінің наиб имамы
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.
 Предыдущий |
Следующий |
| САХАБАЛАРДЫҢ ҚҰРАНҒА МАХАББАТЫ | АЛЛАҒА ҰНАМДЫ ЕКІ ІС: ИМАН МЕН ЖАҚСЫЛЫҚ |
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
