ШӘКІР ИШАН
Қазақстанда және Орта Азияда дінге көрсеткен ерекше қызметімен, білімімен танылған Сманов Абдушүкір, Абдужаппар, Абдусаттар, Абдуғаппар сынды төрт ұлды тәрбиелеген Шәкір ишан атаның Қазақ исламтануына қосқан үлесі зор.
Шәкір ишан ата 1924 жылы Орта Азияға танымал ғалым Ысман ишанның үйінде дүниеге келген. Алайда Ысман ишан өмірден ерте озып, бала Шәкір жастайынан жетім қалады. Әкесінен қалған мал-дүниені кеңес үкіметі тартып алады. Бала шәкір анасымен бірге Сыр бойындағы нағашыларының елі Қызылордаға аттанады. Қызылордадағы нағашылары да өте өсіп-өнген, Қазақ қоғамына беделді, ғалымдар, профессор, академиктер шыққан зиялы әулет болатын. Шәкір ишан сол жақта жүріп, оқып, білім алып ер жетеді. Кейіннен екінші дүниежүзілік соғыс басталған соң, боз бала Шәкір Ташкент аймағындағы Шыршық қаласында орналасқан қару-жарақ шығаратын зауытта жұмыс істейді. Кейіннен соғыс аяқталып, бейбіт өмір басталған кезде, Өзбекстанның Марғилан аймағынан атақты қари, ғалым, нақшбандия тариқатының пірі, «Таяқты ишан» деген атпен танылған – Атаулла ишан келген кезде, Шәкір оған шәкірт атанып, қол береді.
Осылайша Шәкір ишан аталмыш ұстазының қолында жүріп ақида, фиқһ, сопылық сынды исламның негізгі ғылым салаларын жетік меңгеріп шығады. Негізінде Шәкір ишан ұстазына алғаш келгенде дін ғылымдарынан бұрын өзіне араб тілі ғылымдарын үйретуін өтінеді. Сонда ұстазы оған алдымен ақида, әдеп және ахлақ ілімдерін үйренудің абзал екендігін түсіндірген екен. Өйткені сопылық жолын ұстанатын ғалымдар шәкіртке білімнен бұрын тәрбие берумен айналысатыны белгілі. Оны әл-Фараби бабамыздың «Тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың хас жауы» деген сөзінен де көруге болады. Осылайша Шәкір ишан ұстазы Атаулла Таяқты ишанның қол астында 1956 жылға дейін, яғни ұстазы өмірден өткенге дейін білім алады.
Шәкір ишан ұстазының көзі тірісінде онымен бірге ел аралап, халықтың рухани әл-ахуалын көтеру үшін уағыз-насихат айтып, халықты білім нәрімен сусындатып жүрген. Кейіннен ұстазы Таяқты ишан өмірден өткен соң, Шәкір ишан 1956 жылдан бастап, нақшбандия тариқатының Орта Азия бойынша пірі болып тағайындалған. Шәкір ишан ата нақшбандия тариқатының пірі болғанына қарамастан, яссауия тариқатын да өте терең біліп, Ахмет Яссауидің «Диуани хикметін» таңды таңға жалғап, айтып отыратын болған. Халық арасында айтатын уағыз-насихаттарында да үнемі Ахмет Яссауи бабамыздың хикметтерінен үзінділер келтіріп отырған. Яғни Шәкір ишан атаны нақшбандия тариқаты мен яссауия тариқатын Қазақ жерінде бір арнада тоғыстыра отырып, уағыздаған жандардың бірегейі саналады. Шәкір ишан діни ағартушылық қызметінен бөлек, халықтың әлеуметтік жағдайын да көтеруге тырысып, ауыл-аймақ, аудан төңірегінде ел аралап мұқтаждар мен жетім-жесірлерге көмектесіп, үйі жоқтарға үй соғуына көмектесіп, үйлене алмай жүргендерге қаржылай көмек берген. Сонымен қатар Шәкір ишан халық арасында өзінің қара қылды қақ жарып айтатын төрелігімен де танылып, араздасқан, дауласқан адамдарды жарастырып, келістіріп төрелігін айтқан. Шәкір ишан дін ғылымдарынан бөлек Ибн Синаның кітаптарын да жатқа оқып, ондағы емдік шөптерді пайдаланып, халықты емдеген.
Осылайша Шәкір ишан ата өзінің берекелі ғұмырын дін мен халық қызметіне арнап, соңында қалған ұрпағын да халық пен діннің қызметінде болуға барынша өсиет еткен.
Мансұров Нұрмахан
«Төле би» мешітінің ұстазы
Жарияланған мақалалар мен шет елдік сайттардан алынған аудармалардың авторлық құқығы Azan.kz сайтына тиесілі.
 Предыдущий |
Следующий |
| ШИҒА ШЫҒАРҒАН ШЫРҒАЛАҢ | ҚАЗАҚТЫҢ ҰЛТТЫҚ ОЙЫНДАРЫ |
Тақырып аясындағы мақалалар
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
